Plasma: Tạo ra Blockchain hiệu suất cao được tối ưu hóa cho Stablecoin

Stablecoin đang dần trở thành phương tiện chính cho thanh toán trên chuỗi, thanh toán tài sản và dịch vụ tài chính, tuy nhiên cơ sở hạ tầng blockchain hiện tại vẫn chưa được tối ưu hóa cho đặc điểm của nó, vẫn gặp phải các vấn đề như chi phí giao dịch cao, nút thắt hiệu suất và rủi ro tập trung.

Để giải quyết những thách thức này, Plasma đã đề xuất một giải pháp đổi mới: xây dựng một sidechain Bitcoin hiệu suất cao được thiết kế riêng cho stablecoin. Giải pháp này tương thích với Ethereum Virtual Machine (EVM) đồng thời cung cấp giao dịch không phí, tăng cường bảo mật và khả năng mở rộng.

Ý tưởng này đã thu hút sự chú ý rộng rãi từ thị trường. Vào tháng 2 năm 2025, Plasma đã hoàn thành việc huy động 24 triệu USD, với các nhà đầu tư bao gồm nhiều tổ chức và cá nhân nổi tiếng. Ngoài ra, sản phẩm ICO đầu tiên của nền tảng Echo, Sonar, cũng đã chọn phát hành token lần đầu của Plasma làm dự án ra mắt của mình.

Sự cần thiết của Blockchain chuyên dụng cho Stablecoin

Theo dự báo từ báo cáo nghiên cứu, doanh thu giao dịch hàng năm của stablecoin vào năm 2024 dự kiến sẽ đạt 15,6 triệu tỷ đô la Mỹ, vượt qua quy mô giao dịch của các mạng lưới thanh toán chính. Là một ứng dụng quan trọng trong lĩnh vực tiền mã hóa, stablecoin đóng vai trò quan trọng trong nhiều bối cảnh, thu hút nhiều dự án và doanh nghiệp tăng tốc triển khai.

Nhóm Plasma cho rằng, các chuỗi công khai chính mà các stablecoin hiện tại phụ thuộc vào có những khuyết điểm rõ ràng: phí Gas cao của Ethereum khiến nó không phù hợp cho các tình huống thanh toán; trong khi một số chuỗi công khai mặc dù có phí thấp và giao dịch nhanh chóng, nhưng mạng lưới quá tập trung, tiềm ẩn rủi ro.

Để đối phó với những thách thức này, Plasma đã đề xuất một giải pháp blockchain mới được thiết kế đặc biệt cho stablecoin. Kế hoạch của họ là xây dựng một sidechain trên blockchain Bitcoin và hoàn toàn tương thích với EVM. Thiết kế này nhằm đáp ứng nhu cầu cơ bản của các hoạt động tài chính phi tập trung, đồng thời tận dụng sự an toàn của Bitcoin và cung cấp giao dịch USDT không phí, nhằm khai thác tiềm năng to lớn của thị trường stablecoin.

Đặc điểm kỹ thuật cốt lõi

Plasma chọn dựa trên mạng Bitcoin, chủ yếu vì tính bảo mật vô song và đặc điểm phi tập trung của nó, điều này cung cấp cơ sở hạ tầng lý tưởng cho việc thanh toán stablecoin toàn cầu.

Về cơ chế đồng thuận, đội ngũ Plasma đã tự phát triển PlasmaBFT dựa trên sự phát triển của Fast HotStuff, hỗ trợ xử lý hàng nghìn giao dịch mỗi giây, đáp ứng nhu cầu tốc độ thanh toán của stablecoin toàn cầu. Cơ chế này được viết bằng ngôn ngữ Rust và được tối ưu hóa cho độ trễ đầu cuối thấp.

Về mặt an ninh, Plasma đạt được sự kế thừa an ninh tối thiểu thông qua việc neo gốc trạng thái vào mạng Bitcoin. Thiết kế này cho phép Plasma đạt được mức độ an ninh tương đương với Bitcoin, đồng thời giảm thiểu rủi ro về điểm lỗi đơn hoặc tấn công.

Nhằm giải quyết vấn đề phí giao dịch cao, Plasma đã giới thiệu cơ chế chuyển khoản "không phí" cho Stablecoin. Mạng lưới áp dụng kiến trúc phân khối, thiết kế với hai lớp xử lý song song, lần lượt xử lý giao dịch có phí và không phí. Người dùng có thể chọn phương thức giao dịch khác nhau theo nhu cầu, đồng thời hệ thống cũng đã bổ sung các cơ chế liên quan để duy trì hiệu suất tổng thể và vận hành bình thường của mạng lưới.

Phát hành token XPL

XPL là đồng coin gốc của mạng Plasma, được sử dụng để duy trì đồng thuận và an ninh cũng như làm nhiên liệu cho lớp thực thi. Đợt bán công khai sẽ diễn ra trên trang web chính thức của Plasma, người tham gia cần hoàn thành quy trình tuân thủ liên quan. Đợt gây quỹ công khai này dự kiến sẽ bán 10% tổng số lượng XPL, tương đương với 500 triệu đô la trong định giá pha loãng hoàn toàn.

Quá trình phát hành được chia thành ba giai đoạn: gửi tiền, khóa và phân phối. Trong giai đoạn gửi tiền, người tham gia có thể gửi stablecoin vào hợp đồng chỉ định và tích lũy "đơn vị" dựa trên thời gian gửi tiền, cuối cùng quyết định tỷ lệ phân phối XPL. Sau khi kết thúc thời gian gửi tiền, các khoản tiền sẽ được khóa ít nhất 40 ngày. Khi mạng chính Plasma Beta ra mắt, người tham gia sẽ nhận được token XPL tương ứng với tỷ lệ phân phối, và các khoản tiền trong thời gian gửi cũng sẽ được cầu nối đến mạng Plasma và có thể rút ra.

Cần lưu ý rằng đợt phát hành công khai này chỉ mở cho các khu vực đủ điều kiện và có yêu cầu tuân thủ nghiêm ngặt. Người dùng ở Mỹ nếu muốn mua XPL phải xác minh danh tính nhà đầu tư đủ điều kiện, và các đồng tiền mua được sẽ bị khóa trong 12 tháng.

Plasma nhấn mạnh, cấu trúc phát hành lần này phản ánh các giá trị cốt lõi của mạng lưới: khuyến khích sự tham gia lâu dài, duy trì sự nhất quán về lợi ích và tăng cường tính minh bạch, nhằm đảm bảo rằng các nhà đóng góp sớm có thể chia sẻ công bằng lợi ích từ sự phát triển của mạng lưới.