Ranh giới dân sự và hình sự trong tranh chấp đầu tư tiền ảo
Trong những năm gần đây, chính sách quản lý tiền ảo của nước ta dần trở nên rõ ràng. Kể từ khi thông báo "9.24" được phát hành vào năm 2021, đã hình thành một sự đồng thuận chung: nước ta không cấm công dân đầu tư vào tiền ảo và các sản phẩm phái sinh của nó, nhưng nếu vi phạm trật tự công cộng và đạo đức xã hội, pháp luật sẽ không bảo vệ, rủi ro là do tự chịu. Đồng thời, do tiền ảo không có vị thế là tiền tệ hợp pháp, không nên được lưu thông như tiền tệ trên thị trường.
Điều này đã dẫn đến một số khó khăn trong thực tiễn tư pháp. Một mặt, các tòa án dân sự ngày càng thận trọng hơn trong việc thụ lý các tranh chấp liên quan đến tiền ảo; mặt khác, tiêu chuẩn chứng minh trong việc khởi tố hình sự lại khá cao. Tuy nhiên, nhận thức của các cơ quan tư pháp về thuộc tính tài sản của các loại tiền ảo chính thống đang dần được nâng cao, đôi khi thậm chí xuất hiện một số phán quyết gây tranh cãi.
Bài viết này sẽ thông qua một trường hợp cụ thể, khám phá ranh giới giữa "tranh chấp dân sự" và "tội phạm hình sự" trong các tranh chấp đầu tư tiền ảo.
Một, Tóm tắt vụ án
Trong một bản án công khai của Tòa án trung ương thành phố Phật Sơn, tỉnh Quảng Đông, tình huống vụ án đại khái như sau:
Từ tháng 5 đến tháng 6 năm 2022, bị cáo đã bịa ra các dự án đầu tư, hứa hẹn lợi nhuận cao, lừa gạt nhiều nạn nhân tham gia đầu tư, tổng cộng khoảng 2.500.000 nhân dân tệ (trong đó bao gồm 500.000 nhân dân tệ tương đương với USDT). Bị cáo đã sử dụng phần lớn số tiền cho tiêu dùng cá nhân và trả nợ. Do không có khả năng thực hiện cam kết, các nạn nhân đã báo cáo với cơ quan chức năng.
Tòa án cấp một phán quyết bị cáo phạm tội lừa đảo, tuyên án 11 năm tù giam. Sau khi kháng cáo, tòa án cấp hai giữ nguyên phán quyết ban đầu.
Bị cáo và luật sư bào chữa của họ đưa ra các quan điểm sau:
Bị cáo và bị hại có quan hệ vay mượn dân sự;
Bằng chứng không đủ để chứng minh bị cáo đã nhận 50 vạn nhân dân tệ tương đương với tiền ảo.
Các quan điểm này đều không được tòa án chấp nhận.
Cần lưu ý rằng, tòa án đã mô tả USDT mà bị cáo nhận được là "khoản tiền", sự định tính này gây tranh cãi. Nói một cách chính xác, công dân không được pháp luật bảo vệ nếu đầu tư vào tiền ảo sau khi mua bằng tiền tệ hợp pháp và bị thua lỗ. Nhưng nếu tiền ảo bị lừa đảo bởi người khác, liệu có nên được pháp luật bảo vệ? Thực tiễn tư pháp hiện tại có xu hướng bảo vệ nhất định đối với tiền ảo chính thống, nhưng cần phải làm rõ ranh giới giữa đầu tư dân sự và tội phạm hình sự.
Hai, từ "tranh chấp dân sự" đến "lừa đảo hình sự": tiêu chuẩn để nhận định là gì?
Sự khác biệt cơ bản giữa "tranh chấp dân sự" và "lừa đảo hình sự" nằm ở chỗ: người thực hiện có chủ tâm chiếm đoạt bất hợp pháp hay không, và có thực hiện hành vi lừa đảo hay không.
Trong vụ án này, căn cứ chính để tòa án xác định bị cáo cấu thành tội lừa đảo bao gồm:
Bị cáo thừa nhận đã sử dụng một phần tiền đầu tư để trả nợ cũ;
Bị cáo thừa nhận đã sử dụng một phần tiền để cho vay và đầu tư tiền ảo;
Dòng tiền ngân hàng cho thấy bị cáo đã nhanh chóng mua một chiếc xe Mercedes sau khi nhận được một khoản đầu tư 1 triệu nhân dân tệ;
Bị cáo đã nợ nần chồng chất và không có bất động sản khi nhận đầu tư;
Bị cáo có thu nhập hàng tháng không đủ để trả tiền vay xe, rơi vào trạng thái chi nhiều hơn thu.
Bị cáo đã giả mạo các bản ghi chuyển khoản tiền ảo để đối phó với việc đòi bồi thường từ nạn nhân, cho đến trước khi vụ án xảy ra vẫn chưa tích cực huy động tiền để trả nợ.
Tổng hợp những yếu tố này, tòa án xác định bị cáo có hành vi lừa đảo. Trong thực tế, một yếu tố đơn lẻ có thể không đủ để xác định lừa đảo, nhưng nhiều yếu tố chồng chéo thì rất khó để phản bác. Trừ khi bị cáo có thể chứng minh thực sự đã sử dụng tiền của nạn nhân cho việc đầu tư thật.
Ba, Tòa án xác định: Tiền ảo có thể được coi là đối tượng lừa đảo
Trong vụ án này, một nạn nhân đã sử dụng 50 triệu tiền ảo USDT để chuyển khoản, tòa án đã xác định nó là "khoản đầu tư". Mặc dù luật sư bào chữa đã nghi ngờ không thể chứng minh bị cáo nhận được đồng tiền ảo này, nhưng tòa án đã xác định sự thật này dựa trên hồ sơ trò chuyện WeChat và lời khai của bị cáo.
Tòa án cho rằng: Tiền ảo có khả năng quản lý, khả năng chuyển nhượng và giá trị, có thể được coi là đối tượng phạm tội trong tội lừa đảo. Do đó, xác định bị cáo đã lừa đảo số tiền trị giá 50万元 USDT.
Bốn, phán đoán thực tiễn: Nếu nhà đầu tư bị lừa, có chắc chắn là lừa đảo không?
Trong các tranh chấp đầu tư tiền ảo, không phải tất cả các khoản lỗ đều cấu thành tội phạm lừa đảo. Ranh giới giữa hình sự và dân sự phải được xác định bởi tiêu chuẩn pháp lý. Trong thực tiễn tư pháp, việc xác định có cấu thành tội lừa đảo hay không thường xem xét các yếu tố sau:
Người thực hiện có "mục đích chiếm đoạt trái phép" không?
Đây là yếu tố cấu thành chủ quan của tội lừa đảo. Chìa khóa nằm ở việc xác định xem người thực hiện hành vi có dự định chiếm đoạt tài sản của người khác một cách trái phép ngay từ đầu hay không.
Có tồn tại hành vi bịa đặt sự thật hoặc che giấu sự thật không?
Đây là các yếu tố khách quan của tội lừa đảo, thể hiện đặc biệt rõ nét trong lĩnh vực tiền ảo, như dựng lên các nền tảng giả mạo, tuyên bố thông tin không đúng sự thật, v.v.
Nạn nhân có "đưa tài sản dựa trên sự hiểu lầm" không?
Cần xem xét xem nạn nhân có đưa ra quyết định đầu tư do bị lừa dối hay không. Đây là yếu tố then chốt để phân biệt giữa lừa đảo và tranh chấp dân sự.
Dòng tiền và mục đích sử dụng có thực sự hợp pháp không?
Theo dõi nguồn gốc của vốn có thể củng cố đánh giá về "chiếm đoạt bất hợp pháp". Nếu vốn được sử dụng cho các dự án thực tế, nó có khả năng được xác định là tranh chấp dân sự.
Năm, Kết luận
Lĩnh vực đầu tư tiền ảo chứa đựng cả cơ hội và rủi ro. Từ thực tiễn tư pháp, các tranh chấp liên quan thể hiện xu hướng "dân sự và hình sự đan xen" phức tạp. Đối với nhà đầu tư, cần nâng cao nhận thức về rủi ro và đưa ra quyết định một cách thận trọng; khi gặp phải tổn thất, cũng cần đánh giá một cách lý trí về các phương thức bảo vệ quyền lợi.
Mặc dù thế giới ảo vô hình, nhưng tiêu chuẩn pháp lý không thể mơ hồ. Chỉ có tiến lên trong khuôn khổ quy định, mới có thể đạt được sự cân bằng động giữa phát triển công nghệ và bảo đảm pháp lý.
Xem bản gốc
Trang này có thể chứa nội dung của bên thứ ba, được cung cấp chỉ nhằm mục đích thông tin (không phải là tuyên bố/bảo đảm) và không được coi là sự chứng thực cho quan điểm của Gate hoặc là lời khuyên về tài chính hoặc chuyên môn. Xem Tuyên bố từ chối trách nhiệm để biết chi tiết.
8 thích
Phần thưởng
8
6
Chia sẻ
Bình luận
0/400
PessimisticOracle
· 6giờ trước
Ranh giới không rõ ràng cuối cùng sẽ khiến một số người gặp rắc rối.
Xem bản gốcTrả lời0
not_your_keys
· 6giờ trước
mua đáy không mua đầu Quản lý rủi ro mới là cách kiếm tiền.
Xem bản gốcTrả lời0
GetRichLeek
· 6giờ trước
Lợi nhuận và thua lỗ đều có nguồn gốc từ nhau, thua lỗ mang lại trí tuệ, tuyệt đối đừng tin vào việc mua đáy toàn bộ.
Xem bản gốcTrả lời0
TooScaredToSell
· 6giờ trước
Bán thì giảm, mua thì tăng lên, ai mà không hiểu chứ?
Xem bản gốcTrả lời0
FortuneTeller42
· 6giờ trước
Rủi ro tự chịu? Nói nhảm!
Xem bản gốcTrả lời0
PessimisticLayer
· 7giờ trước
Luật này thật là mệt mỏi, khiến tôi lo lắng chết đi được.
Phân tích ranh giới giữa dân sự và hình sự trong tranh chấp đầu tư tiền ảo
Ranh giới dân sự và hình sự trong tranh chấp đầu tư tiền ảo
Trong những năm gần đây, chính sách quản lý tiền ảo của nước ta dần trở nên rõ ràng. Kể từ khi thông báo "9.24" được phát hành vào năm 2021, đã hình thành một sự đồng thuận chung: nước ta không cấm công dân đầu tư vào tiền ảo và các sản phẩm phái sinh của nó, nhưng nếu vi phạm trật tự công cộng và đạo đức xã hội, pháp luật sẽ không bảo vệ, rủi ro là do tự chịu. Đồng thời, do tiền ảo không có vị thế là tiền tệ hợp pháp, không nên được lưu thông như tiền tệ trên thị trường.
Điều này đã dẫn đến một số khó khăn trong thực tiễn tư pháp. Một mặt, các tòa án dân sự ngày càng thận trọng hơn trong việc thụ lý các tranh chấp liên quan đến tiền ảo; mặt khác, tiêu chuẩn chứng minh trong việc khởi tố hình sự lại khá cao. Tuy nhiên, nhận thức của các cơ quan tư pháp về thuộc tính tài sản của các loại tiền ảo chính thống đang dần được nâng cao, đôi khi thậm chí xuất hiện một số phán quyết gây tranh cãi.
Bài viết này sẽ thông qua một trường hợp cụ thể, khám phá ranh giới giữa "tranh chấp dân sự" và "tội phạm hình sự" trong các tranh chấp đầu tư tiền ảo.
Một, Tóm tắt vụ án
Trong một bản án công khai của Tòa án trung ương thành phố Phật Sơn, tỉnh Quảng Đông, tình huống vụ án đại khái như sau:
Từ tháng 5 đến tháng 6 năm 2022, bị cáo đã bịa ra các dự án đầu tư, hứa hẹn lợi nhuận cao, lừa gạt nhiều nạn nhân tham gia đầu tư, tổng cộng khoảng 2.500.000 nhân dân tệ (trong đó bao gồm 500.000 nhân dân tệ tương đương với USDT). Bị cáo đã sử dụng phần lớn số tiền cho tiêu dùng cá nhân và trả nợ. Do không có khả năng thực hiện cam kết, các nạn nhân đã báo cáo với cơ quan chức năng.
Tòa án cấp một phán quyết bị cáo phạm tội lừa đảo, tuyên án 11 năm tù giam. Sau khi kháng cáo, tòa án cấp hai giữ nguyên phán quyết ban đầu.
Bị cáo và luật sư bào chữa của họ đưa ra các quan điểm sau:
Các quan điểm này đều không được tòa án chấp nhận.
Cần lưu ý rằng, tòa án đã mô tả USDT mà bị cáo nhận được là "khoản tiền", sự định tính này gây tranh cãi. Nói một cách chính xác, công dân không được pháp luật bảo vệ nếu đầu tư vào tiền ảo sau khi mua bằng tiền tệ hợp pháp và bị thua lỗ. Nhưng nếu tiền ảo bị lừa đảo bởi người khác, liệu có nên được pháp luật bảo vệ? Thực tiễn tư pháp hiện tại có xu hướng bảo vệ nhất định đối với tiền ảo chính thống, nhưng cần phải làm rõ ranh giới giữa đầu tư dân sự và tội phạm hình sự.
Hai, từ "tranh chấp dân sự" đến "lừa đảo hình sự": tiêu chuẩn để nhận định là gì?
Sự khác biệt cơ bản giữa "tranh chấp dân sự" và "lừa đảo hình sự" nằm ở chỗ: người thực hiện có chủ tâm chiếm đoạt bất hợp pháp hay không, và có thực hiện hành vi lừa đảo hay không.
Trong vụ án này, căn cứ chính để tòa án xác định bị cáo cấu thành tội lừa đảo bao gồm:
Tổng hợp những yếu tố này, tòa án xác định bị cáo có hành vi lừa đảo. Trong thực tế, một yếu tố đơn lẻ có thể không đủ để xác định lừa đảo, nhưng nhiều yếu tố chồng chéo thì rất khó để phản bác. Trừ khi bị cáo có thể chứng minh thực sự đã sử dụng tiền của nạn nhân cho việc đầu tư thật.
Ba, Tòa án xác định: Tiền ảo có thể được coi là đối tượng lừa đảo
Trong vụ án này, một nạn nhân đã sử dụng 50 triệu tiền ảo USDT để chuyển khoản, tòa án đã xác định nó là "khoản đầu tư". Mặc dù luật sư bào chữa đã nghi ngờ không thể chứng minh bị cáo nhận được đồng tiền ảo này, nhưng tòa án đã xác định sự thật này dựa trên hồ sơ trò chuyện WeChat và lời khai của bị cáo.
Tòa án cho rằng: Tiền ảo có khả năng quản lý, khả năng chuyển nhượng và giá trị, có thể được coi là đối tượng phạm tội trong tội lừa đảo. Do đó, xác định bị cáo đã lừa đảo số tiền trị giá 50万元 USDT.
Bốn, phán đoán thực tiễn: Nếu nhà đầu tư bị lừa, có chắc chắn là lừa đảo không?
Trong các tranh chấp đầu tư tiền ảo, không phải tất cả các khoản lỗ đều cấu thành tội phạm lừa đảo. Ranh giới giữa hình sự và dân sự phải được xác định bởi tiêu chuẩn pháp lý. Trong thực tiễn tư pháp, việc xác định có cấu thành tội lừa đảo hay không thường xem xét các yếu tố sau:
Người thực hiện có "mục đích chiếm đoạt trái phép" không? Đây là yếu tố cấu thành chủ quan của tội lừa đảo. Chìa khóa nằm ở việc xác định xem người thực hiện hành vi có dự định chiếm đoạt tài sản của người khác một cách trái phép ngay từ đầu hay không.
Có tồn tại hành vi bịa đặt sự thật hoặc che giấu sự thật không? Đây là các yếu tố khách quan của tội lừa đảo, thể hiện đặc biệt rõ nét trong lĩnh vực tiền ảo, như dựng lên các nền tảng giả mạo, tuyên bố thông tin không đúng sự thật, v.v.
Nạn nhân có "đưa tài sản dựa trên sự hiểu lầm" không? Cần xem xét xem nạn nhân có đưa ra quyết định đầu tư do bị lừa dối hay không. Đây là yếu tố then chốt để phân biệt giữa lừa đảo và tranh chấp dân sự.
Dòng tiền và mục đích sử dụng có thực sự hợp pháp không? Theo dõi nguồn gốc của vốn có thể củng cố đánh giá về "chiếm đoạt bất hợp pháp". Nếu vốn được sử dụng cho các dự án thực tế, nó có khả năng được xác định là tranh chấp dân sự.
Năm, Kết luận
Lĩnh vực đầu tư tiền ảo chứa đựng cả cơ hội và rủi ro. Từ thực tiễn tư pháp, các tranh chấp liên quan thể hiện xu hướng "dân sự và hình sự đan xen" phức tạp. Đối với nhà đầu tư, cần nâng cao nhận thức về rủi ro và đưa ra quyết định một cách thận trọng; khi gặp phải tổn thất, cũng cần đánh giá một cách lý trí về các phương thức bảo vệ quyền lợi.
Mặc dù thế giới ảo vô hình, nhưng tiêu chuẩn pháp lý không thể mơ hồ. Chỉ có tiến lên trong khuôn khổ quy định, mới có thể đạt được sự cân bằng động giữa phát triển công nghệ và bảo đảm pháp lý.