thị trường dự đoán của Siêu chu kỳ: khi mọi thứ đều có Thanh khoản

Tác giả: Tulip King, nhà phân tích Messari

Biên dịch: White55, Mars Finance

Thị trường dự đoán vẫn chưa được công chúng hiểu rõ, nhưng đây chính là cơ hội của bạn. Hiện tại đang chứng kiến sự thay đổi hoàn toàn về cách thức hoạt động của thị trường, cách định giá thông tin và cách hình thành tương lai.

“Thời khắc iPhone”

Mỗi cuộc cách mạng công nghệ đều trải qua một giai đoạn kỳ diệu, trong đó do những mô hình tư duy cũ của công chúng, không thể nhận ra sự phá vỡ. Năm 2007, các giám đốc điều hành của Nokia khi thấy iPhone đã nói: “Nó thậm chí không có bàn phím.” Họ so sánh iPhone với điện thoại nhưng lại bỏ qua sự so sánh với máy tính. iPhone không cạnh tranh với những chiếc điện thoại hiện có, mà đã phá vỡ khái niệm về thiết bị đơn chức năng.

Thị trường dự đoán hiện cũng như vậy. Khi mọi người nhìn vào Polymarket, họ cho rằng đó chỉ là một trang web cá cược kỳ quặc với tính thanh khoản kém. Họ so sánh nó với các trang cá cược thể thao như DraftKings hoặc thị trường giao dịch phái sinh CME và cảm thấy nó thiếu sót. Điều này giống như sai lầm trong trường hợp của Nokia. Polymarket không phải là một trang web cá cược tốt hơn, mà là đang thay thế toàn bộ khái niệm của thị trường tài chính chuyên nghiệp. Hãy tưởng tượng rằng, khi gỡ bỏ sự phức tạp của mỗi công cụ tài chính, chúng thực sự là gì:

Quyền chọn: Một cược về việc liệu mức giá trong tương lai có đạt được hay không

Bảo hiểm: Một cược về việc liệu thảm họa có xảy ra hay không.

Hợp đồng hoán đổi tín dụng: một cược về khả năng phá sản

Cá cược thể thao: Đặt cược vào một kết quả có thể xảy ra của một sự kiện thể thao.

Xung quanh vấn đề về bản chất là sự đối lập nhị nguyên, đã xây dựng nên một ngành công nghiệp khổng lồ trị giá hàng nghìn tỷ đô la, mỗi ngành công nghiệp đều có cơ sở hạ tầng riêng, hệ thống quản lý và các trung gian độc quyền kiếm lợi từ đó.

Polymarket đã kết luận tất cả mọi thứ chỉ còn lại một yếu tố cơ bản: tạo ra thị trường cho bất kỳ sự kiện nào quan sát được, cho phép mọi người giao dịch, và sau đó giải quyết khi thực tế quyết định kết quả. Nó không xuất sắc hơn DraftKings trong cá cược thể thao, cũng không vượt trội hơn Sàn giao dịch hàng hóa Chicago (CME) trong lĩnh vực phái sinh. Những gì nó làm là cơ bản hơn: đưa tất cả các thị trường về đơn vị cơ bản, và sau đó xây dựng lại trên cơ sở đó. Polymarket là “iPhone”, mọi thứ khác chỉ là “ứng dụng”.

Giao dịch đa chiều

Khi tất cả các giao dịch diễn ra tại cùng một nơi, nhiều khả năng hơn sẽ được mở khóa. Hãy tưởng tượng, nếu năm năm trước bạn muốn xây dựng một vị thế thể hiện quan điểm sau: “Tôi nghĩ rằng Cục Dự trữ Liên bang sẽ tăng lãi suất, nhưng cổ phiếu công nghệ vẫn sẽ tăng, vì Trump sẽ đưa ra một số phát biểu tích cực về AI”. Bạn sẽ phải mở tài khoản tại các tổ chức khác nhau, đối phó với các khung quy định khác nhau và hình thức đòn bẩy khác nhau. Và phần giao dịch đề cập đến Trump thực sự hoàn toàn không có thị trường.

Trên Polymarket, chỉ cần nhấp ba lần. Quan trọng hơn, đây không phải là ba cược độc lập, mà là một quan điểm thế giới liên kết được thể hiện qua các vị trí liên quan. Bạn có thể mua “Cục Dự trữ Liên bang tạm dừng tăng lãi suất” là “không”, mua “Chỉ số Nasdaq đạt mức cao nhất mọi thời đại” là “có”, đồng thời mua “Trump đề cập đến trí tuệ nhân tạo trong bài phát biểu tiếp theo” là “có”. Sự liên kết này chính là giao dịch.

Cách nghĩ về thị trường dự đoán

Đối với những người chưa hiểu rõ, đây là một trường hợp thực tế. Tháng trước trên Polymarket, bạn có thể xây dựng một vị trí như thế này: mua “Hyperliquid sẽ không airdrop trước ngày 31 tháng 12” với giá 67 cent là “không”, đồng thời mua “Hyperliquid sẽ giảm xuống 20 đô la trước năm 2026” với giá 13 cent là “có”. Hãy suy nghĩ về các kết quả khác nhau:

Lợi nhuận nhiều nhất: Hyperliquid không thực hiện airdrop và năm nay đã giảm xuống 20 đô la. Xét về tình hình thị trường hiện tại, quan điểm này có vẻ hợp lý, giá của nó nên cao hơn tỷ lệ lãi suất thị trường hiện tại là 8%. Bạn nên mua vào khi giá đang thấp.

Kiếm một ít: Hyperliquid thực hiện airdrop, giá giảm xuống còn 20 đô la, hoặc giá giảm xuống 20 đô la nhưng không có airdrop. Những trường hợp này là kết quả có khả năng xảy ra nhất, xác suất là 63%.

Mất trắng: Hyperliquid tiến hành airdrop và giá giữ trên 20 đô la. Do thị trường rất lo ngại về nguồn cung mới từ việc mở khóa đội ngũ, dường như việc đưa thêm nguồn cung vào thị trường thông qua airdrop sẽ nhận được phản ứng rất tiêu cực. Xác suất xảy ra kết quả này nên thấp hơn 29%, vì vậy bạn đang bán loại kết quả này với giá cao.

Điều này nghe có vẻ như là một hình thức hedging, nhưng không chỉ dừng lại ở đó. Nó thể hiện một quan điểm phức tạp về cách thị trường xử lý nguồn cung token mới, và quan điểm này bạn không thể diễn đạt ở bất kỳ nơi nào khác.

Thị trường truyền thống buộc bạn phải nén chặt thế giới phức tạp thành những cược định hướng sơ lược. Bạn có thể có một lập luận phức tạp cho rằng lợi nhuận của Nvidia sẽ vượt kỳ vọng, nhưng vẫn có thể bán cổ phiếu do kỳ vọng của thị trường (tin tốt đã hết). Trong thị trường quyền chọn, bạn chỉ có thể chọn giữa quyền chọn mua và quyền chọn bán, có thể còn có thể xây dựng một số kết hợp chênh lệch không phù hợp, cố gắng diễn đạt ý kiến của bạn, nhưng bạn phải trả phí quyền chọn cao cho điều đó. Trong nền tảng Polymarket, bạn chỉ cần mua hai tùy chọn “Nvidia lợi nhuận vượt kỳ vọng” và “Giá cổ phiếu Nvidia giảm 5% sau báo cáo tài chính” để có thể diễn đạt chính xác quan điểm của mình.

Điều thực sự thông minh nằm ở chỗ, bạn bắt đầu suy nghĩ về những mối liên hệ giữa các thị trường mà lẽ ra không nên tồn tại nhưng vẫn thực sự tồn tại. Bang Florida sắp phải đối mặt với cơn bão, trong khi đội Tampa Bay Buccaneers lại phải thi đấu ở Detroit. Suy nghĩ truyền thống cho rằng hai sự kiện này hoàn toàn không liên quan. Nhưng bạn lại có một lập luận như thế này: nếu cơn bão thực sự tàn phá Florida, các trọng tài của NFL chắc chắn sẽ thiên vị đội Buccaneers để tạo nên một câu chuyện truyền cảm hứng. Vì vậy, bạn đặt cược 60 xu rằng đội Buccaneers sẽ không thắng, trong khi đặt cược 20 xu rằng cơn bão sẽ tấn công bang Florida. Bạn không đặt cược vào một kết quả nào đó, mà bạn đang đặt cược vào một cấu trúc liên kết. Bạn kiếm lời từ sự hiểu biết về cách mà những câu chuyện ảnh hưởng đến quyết định của trọng tài.

Đây chính là lý do mà thị trường dự đoán không cạnh tranh với các thị trường hiện có: chúng hoàn toàn ở những cấp độ trừu tượng khác nhau. Tất cả các thị trường khác chỉ cung cấp cho bạn một đòn bẩy để kéo. Còn Polymarket cung cấp cho bạn vô số đòn bẩy, quan trọng hơn, nó cho phép bạn kéo những tổ hợp đòn bẩy cụ thể, những tổ hợp này phù hợp với quan điểm của bạn về cách thế giới hoạt động thực sự.

Tại sao các nhà đầu tư thông minh lại sai lầm một lần nữa?

Về thị trường dự đoán, lời chỉ trích đầu tiên bạn luôn nghe được là về tính thanh khoản. “Không thể giao dịch quy mô lớn”; “Chênh lệch quá lớn”; “Đây chỉ là một số con bạc đang đánh cược tiền ăn trưa của họ mà thôi”. Đây không phải là Bug, mà là cơ hội của bạn.

Cá nhân không ghét Kel, nhưng vấn đề thanh khoản cuối cùng sẽ được giải quyết bởi cơ chế khuyến khích thị trường hiện tại.

Có thể xem xét từ góc độ cơ khí lý do tại sao tính thanh khoản sẽ bùng nổ. Việc tạo lập thị trường truyền thống thực ra khá đơn giản: bạn thường tạo lập thị trường cho những thứ có mối liên hệ rõ ràng với những thứ khác. Quyền chọn cổ phiếu liên quan đến giá cổ phiếu, hợp đồng tương lai liên quan đến giá giao ngay. Mỗi thứ đều có phương tiện phòng ngừa, mối tương quan, và mô hình có thể tin cậy. Đó là lý do tại sao chỉ có một số ít công ty như Citadel và Jane Street có thể tạo lập thị trường cho hàng nghìn công cụ.

Thị trường dự đoán thì khó hơn. Mỗi loại thị trường đều cần một hệ thống thông minh chuyên biệt:

Thị trường thể thao cần một mô hình có thể cập nhật theo từng điểm số, từng báo cáo chấn thương, và từng bản cập nhật thời tiết.

Thị trường chính trị cần xử lý ngôn ngữ tự nhiên để phân tích khảo sát ý kiến, bài phát biểu và cảm xúc trên mạng xã hội.

Thị trường sự kiện cần một hệ thống học máy có thể tính toán tỷ lệ chuẩn từ dữ liệu lịch sử.

Mô hình ngôn ngữ cần được đào tạo dựa trên hàng ngàn bản ghi văn bản cho thị trường (thị trường được đề cập).

Bạn không thể để một nhà tạo lập thị trường độc quyền tất cả các thị trường, vì mỗi thị trường đều cần kiến thức chuyên môn hoàn toàn khác nhau.

Về lâu dài, điều này thực sự có lợi cho tính thanh khoản. Sẽ không còn là một vài ông lớn kiểm soát tất cả các hoạt động làm thị trường, mà sẽ xuất hiện một lượng lớn nhà tạo lập thị trường chuyên nghiệp. Một số nhà phân tích định lượng sẽ trở thành các chuyên gia giỏi nhất thế giới trong việc định giá thị trường Mention. Một số đội khác sẽ dẫn đầu các sự kiện liên quan đến thời tiết, trong khi một phần sẽ tập trung vào hành vi của người nổi tiếng. Sự phân mảnh có vẻ như là một điểm yếu, nhưng thực tế lại tạo ra sự bền bỉ và chiều sâu.

Trong vòng năm năm tới, một loại hình công ty tài chính hoàn toàn mới sẽ ra đời: chuyên gia thị trường dự đoán. Họ sẽ không làm thị trường trong lĩnh vực cổ phiếu hoặc trái phiếu, mà sẽ làm thị trường trong chính lĩnh vực thực tế. Công ty đầu tiên thành công quy mô lớn trong việc này sẽ trở thành lâu đài trong hệ thống tài chính mới.

Về sự thật đáng lo ngại

Thị trường dự đoán thực sự không phải là về việc dự đoán, mà là tạo ra một cơ chế khuyến khích kinh tế cho sự thật. Hiện tại đang ở một thời điểm kỳ lạ: mọi người đều có ý kiến về mọi thứ, nhưng không ai thực sự có lợi ích cá nhân. Nhà phân tích mà bạn yêu thích đã sai hai lần liên tiếp trong dự đoán suy thoái kinh tế. Số lượng tài khoản bị phá sản của các bình luận viên trên CNBC thì không thể đếm hết. Tuy nhiên, họ vẫn có thể giữ được nền tảng của mình, giữ được khán giả, và tiếp tục sai mà không phải chịu hậu quả.

Độ tin cậy của truyền thông đã giảm, nhưng chỉ có vậy thôi.

Tình huống này không thể kéo dài, và mọi người đều rõ điều đó trong thâm tâm. Ngày nay, xã hội đã xây dựng một hệ sinh thái thông tin, nơi mà sự tham gia được thưởng hơn là độ chính xác. Âm thanh lớn quan trọng hơn quan điểm đúng, và mạng xã hội đã làm vấn đề này trở nên nghiêm trọng hơn. Ngày nay, quan điểm nổi bật nhất, bất kể đúng hay sai, đều có thể trở thành quan điểm “đúng”. Người có nhiều người theo dõi nhất trở thành chuyên gia, và những “chuyên gia” đó chính là những người nhận được nhiều lượt thích nhất.

Thị trường dự đoán hoàn toàn lật đổ mô hình này. Đột nhiên, sự đúng đắn trở nên có giá trị, còn sự sai lầm thì có cái giá của nó. Thị trường không quan tâm bạn có tốt nghiệp từ Harvard hay không, có sở hữu chứng nhận dấu xanh hay không, có viết sách về thị trường hay không. Nó chỉ quan tâm bạn có đúng hay không. Khi bạn tạo ra một hệ thống chỉ thưởng cho sự chính xác, những điều kỳ diệu bắt đầu xảy ra: những người chính xác bỗng nhiên có lý do để lên tiếng, trong khi những người sai lầm cuối cùng im lặng.

Nhưng đây không chỉ đơn thuần là việc chuyển tài sản từ tay những người sai lầm sang tay những người đúng đắn. Thị trường dự đoán đang xây dựng một hệ thống thông tin song song, có cơ chế hoạt động hoàn toàn khác biệt so với hệ sinh thái truyền thông hiện tại.

Trong thế giới cũ: Thông tin được lan truyền qua mạng xã hội, phụ thuộc vào sức lan tỏa của nó.

Trong thị trường dự đoán: Thông tin được định giá dựa trên tình hình thực tế

Đây là những cơ chế lựa chọn hoàn toàn khác nhau, và chúng sẽ tạo ra những kết quả hoàn toàn khác nhau.

Polymarket vẫn đang ở giai đoạn khởi đầu, nhưng độ chính xác của nó đã gây sốc. Thị trường chính trị dự đoán tốt hơn bất kỳ bộ tổng hợp khảo sát nào. Thị trường của Cục Dự trữ Liên bang đã có sự biến động trước khi bất kỳ nhà kinh tế học nào cập nhật dự đoán. Điều này không phải vì các nhà giao dịch trên thị trường dự đoán thông minh hơn, mà là vì cơ chế khuyến khích đảm bảo dự đoán đúng, chứ không phải theo đuổi sự thú vị.

Thị trường thưởng, không phải thị trường dự đoán

Hiện nay, công chúng thường gọi là “thị trường dự đoán”, điều này cũng giống như việc gọi Bitcoin là “vàng kỹ thuật số” - về mặt kỹ thuật thì không sai, nhưng hoàn toàn bỏ qua một điểm quan trọng hơn. Thị trường dự đoán thực sự là những người quan sát thụ động. Chúng định giá xác suất nhưng không can thiệp vào kết quả. Nhưng Polymarket không phải là thụ động, và đây chính là điểm mấu chốt: bất kỳ thị trường nào có sự tham gia của con người đều ngụ ý có phần thưởng để thay đổi kết quả.

Dưới đây là giải thích cụ thể. Khi có một dự đoán thị trường về việc liệu có ai sẽ ném đồ vật màu xanh trong một trận đấu WNBA hay không, ai đó đã thực hiện các phép tính như sau:

Mua cổ phiếu YES trị giá 10.000 đô la với giá 15 cent mỗi cổ phiếu

Tự ném vật thể

Khi thị trường được xác định là “CÓ”, thu phí 66.000 đô la Mỹ

Sau khi trừ chi phí pháp lý và chi phí cấm thi suốt đời, lãi ròng khoảng 50.000 đô la.

Về lý thuyết, thu chi của sự kiện rối loạn WNBA này nên là: Bồi thường = Cáo buộc hình sự + Sự xấu hổ xã hội + Cấm thi đấu suốt đời + Nỗ lực cần bỏ ra

Tiền bồi thường quá cao sẽ thu hút những người bắt chước; trong khi quá thấp thì không ai quan tâm. Thị trường sẽ tìm ra giá cả cân bằng chính xác.

Charlie Munger: “Cho tôi xem cơ chế khuyến khích, tôi có thể cho bạn biết kết quả sẽ như thế nào”

Nhưng “thị trường dự đoán” đã trở thành thị trường phần thưởng - nó không phải là dự đoán liệu có ai đó sẽ ném đồ vật hay không, mà là đưa ra một số tiền cụ thể để thưởng cho ai đó đi thúc đẩy điều này xảy ra. Đây không phải là lỗ hổng, cũng không phải là thao túng, mà là đặc điểm quan trọng nhất của thị trường dự đoán, nhưng không ai nhắc đến.

Hãy tưởng tượng một thí nghiệm tư tưởng như thế này. Tôi quyết định tranh cử chức thị trưởng thành phố New York. Tỷ lệ cược mà thị trường đưa ra là khá hợp lý, chỉ 0,5%. Với tỷ lệ cược như vậy, tôi có thể mua 20 phần, mỗi phần trị giá 5000 đô la, tổng cộng là 100.000 đô la. Nếu tôi thắng, mỗi phần sẽ mang lại 1 triệu đô la. Khi tôi gửi những phần này như một khoản bồi thường cho đội ngũ tranh cử, mọi thứ trở nên thú vị. Tôi đã thuê 20 sát thủ và hứa với họ rằng nếu thành công, mỗi người sẽ nhận được 1 triệu đô la.

Thí nghiệm trên đã tạo ra một thứ vốn không nên tồn tại: một chiến dịch chính trị được tài trợ bởi thị trường, với số cược gia tăng khi tỷ lệ cược giảm. Thị trường thực sự đang nói: “Kết quả này quá không thể xảy ra, chúng tôi sẽ cho bạn tỷ lệ 20 ăn 1 để thực hiện nó”. Dự đoán trở thành một phần thưởng. Thị trường không chỉ quan sát thực tại, mà còn tài trợ cho một tương lai cụ thể.

Một số sự kiện hoàn toàn không bị ảnh hưởng bởi cơ chế thưởng. Giá trị của việc trở thành tổng thống cao đến mức bất kỳ phần thưởng nào từ thị trường dự đoán cũng không thể làm tăng động lực của nó một cách đáng kể. Nhưng đối với hàng nghìn sự kiện khác: từ quyết định doanh nghiệp đến hiện tượng văn hóa và kết quả các sự kiện thể thao. Cơ chế thưởng là thực tế và hoạt động.

Hiện nay không có thị trường dự đoán nào được dẫn dắt bởi trí tuệ như Robin Hanson (nhà thiết kế cốt lõi của cơ chế thị trường dự đoán hiện đại) đã tưởng tượng. Thay vào đó, chúng ta đang chứng kiến một số hiện tượng kỳ quái hơn: thị trường sẽ trả tiền cho những người tạo ra tương lai cụ thể.

Kết luận

Dự đoán cá nhân của tôi là: Trong vòng mười năm tới, mô hình Polymarket sẽ nuốt chửng hầu hết các lĩnh vực của tài chính truyền thống. Điều này không chỉ vì nó là một nền tảng giao dịch có phí thấp hơn và hiệu quả hơn, mà còn vì nó tích hợp tất cả các thị trường thành một nền tảng nguyên thủy duy nhất, sau đó xây dựng lại trên cơ sở đó, hiệu quả hơn so với việc duy trì hàng nghìn cấu trúc thị trường chuyên biệt.

Các quân domino sẽ đổ xuống theo thứ tự sau:

DraftKings - Cá cược thể thao về cơ bản là thị trường dự đoán với tỷ lệ cược kém hơn.

Sở giao dịch quyền chọn Chicago - Quyền chọn chỉ là một cược nhị phân phức tạp về mức giá.

Bảo hiểm - chỉ là thị trường dự đoán của giao dịch một chiều.

Thị trường tín dụng - Dự đoán phá sản cộng thêm các bước bổ sung

Mỗi lĩnh vực dọc sẽ chống lại và quản lý, nhưng cuối cùng sẽ phải khuất phục, vì họ sẽ nhận ra rằng họ không cạnh tranh với sản phẩm tốt hơn, mà đang cạnh tranh với các nguyên tắc tốt hơn.

Ngày nay, điều thực sự chứng kiến là sự tái cấu trúc hoàn toàn cách thức hoạt động của thị trường. Bạn không còn đặt cược vào giá cả, lãi suất hoặc độ biến động nữa, mà là đặt cược vào sự kiện, mối liên hệ giữa các sự kiện, và quan trọng nhất là khả năng thay đổi xác suất của các sự kiện.

Các nhà đầu tư thông minh bây giờ nên chuẩn bị cho điều này. Không chỉ là mua token hoặc giao dịch trên thị trường, mà còn cân nhắc điều gì sẽ xảy ra khi bất kỳ sự kiện nào có thể quan sát được đều có một thị trường thanh khoản. Điều gì sẽ xảy ra khi mỗi quyết định của công ty đều có một thị trường dự đoán? Điều gì sẽ xảy ra khi mỗi dự luật đều có tỷ lệ cược? Điều gì sẽ xảy ra khi mỗi xu hướng văn hóa đều có giá?

Thị trường dự đoán không chỉ là xây dựng một thị trường tốt hơn, mà còn là xây dựng một cỗ máy có thể khuyến khích mọi người tạo ra tương lai.