Thị trường dự đoán: Sự khác biệt với sòng bạc, những thiếu sót chết người và hình thái tối thượng

Tác giả: Nguyệt Tiểu Ngư; Nguồn: X, @yuexiaoyu111

Thực sự làm thế nào để hiểu về thị trường dự đoán? Có người nói đây là một sòng bạc, có người lại nói đây là một sáng kiến vĩ đại trong giao dịch thông tin. Vậy thị trường dự đoán thực sự là gì?

Từ “sòng bạc” thực sự có quá nhiều nghĩa xấu và ý nghĩa mờ ám, tính xác suất, đoán tăng giảm, đặt cược, dự đoán thị trường mặc dù trong hoạt động và trải nghiệm giống như sòng bạc, nhưng việc chỉ đơn giản coi thị trường dự đoán là sòng bạc thì thực ra giống như tư duy lười biếng và sự khinh thường đối với những điều mới mẻ.

Sau khi nghiên cứu hệ thống, tôi cảm thấy thị trường dự đoán không chỉ là một sòng bạc, cũng không chỉ là một sòng bạc cách mạng, mà là “thị trường giao dịch thông tin” có thể thực sự ảnh hưởng đến thế giới, tập hợp thông tin thị trường.

Chúng ta có thể nghiên cứu hệ thống thị trường dự đoán từ góc độ của sòng bạc.

1, Sự khác biệt cốt lõi giữa thị trường dự đoán và sòng bạc là gì?

Sự khác biệt cốt lõi giữa thị trường dự đoán và sòng bạc là sự khác biệt cơ bản giữa quyền định giá và người chịu rủi ro.

Sòng bạc là: nhà cái định giá trung tâm + cược vô hạn; thị trường dự đoán là: định giá tập thể của người dùng + cược lẫn nhau.

Ở đây so sánh bằng bảng:

Thông qua hai ví dụ, có thể hiểu rõ hơn sự khác biệt giữa hai bên:

Ví dụ về sòng bạc: cược “Brazil thắng World Cup”

• Bạn đặt cược 100 nhân dân tệ, tỷ lệ 1.95
• Nhà cái đã định giá, bạn chỉ có thể chấp nhận
• Brazil thắng → Bạn nhận 195, nhà cái lỗ 95
• Brazil thua → Nhà cái lấy 100
• Nhà cái là đối thủ duy nhất của bạn, họ gánh tất cả rủi ro
• Nhà cái dựa vào house edge (5%) để có lợi nhuận lâu dài

Ví dụ về thị trường dự đoán: cược “Trump thắng trong cuộc bầu cử Mỹ 2028”

• Hiện tại Yes = 0.60 đô la (giá thị trường)
• Bạn mua 100 phần Yes → Chi 60 USDC
• Ai đó bán cho bạn Yes → Anh ấy nghĩ Trump sẽ không thắng
• Bạn và “người bán Yes” cược với nhau
• Nền tảng (Polymarket) không tham gia cá cược, chỉ thu phí giao dịch 1%
• Giá được tất cả người mua và người bán đẩy lên, giống như cổ phiếu

Hiểu đơn giản, sòng bạc là bạn chơi bài với nhà cái, dự đoán thị trường là bạn chơi bài với bạn bè.

2、Lợi thế của thị trường dự đoán so với sòng bạc là gì?

Từ việc cá cược giữa người chơi và nhà cái tại sòng bạc, đến việc cá cược giữa người dùng trên thị trường dự đoán, điều này đã mang lại nhiều thay đổi.

Thị trường dự đoán có bốn lợi thế cấu trúc rất nổi bật so với sòng bạc truyền thống:

1. Không cần thực hiện mô hình kiểm soát rủi ro phức tạp

Dưới cơ chế của thị trường dự đoán, ngay cả những thị trường dài đuôi rất nhỏ cũng có thể được thiết lập một cách suôn sẻ. Những sự kiện nhỏ như “Có phải ngày mai ở một thành phố cụ thể sẽ có mưa không” cũng hoàn toàn có thể giao dịch. Điều này là do người dùng thường nắm giữ lợi thế thông tin, thông qua quan hệ cung cầu của thị trường tự động hình thành giá hợp lý.

Đối với các sòng bạc truyền thống, nhà cái thiếu dữ liệu hỗ trợ đủ, vì vậy không dám mạo hiểm mở loại cược này. Các sòng bạc truyền thống phải dựa vào con người để thiết lập tỷ lệ cược một cách cẩn thận, đồng thời còn phải thiết lập các biện pháp giới hạn nghiêm ngặt.

2. Bên vận hành nền tảng chịu không rủi ro

Nền tảng thị trường dự đoán không đóng vai trò là đối thủ giao dịch → Do đó sẽ không bao giờ xảy ra tình trạng sập sàn. Nền tảng chỉ cần thu phí giao dịch thấp (thường từ 0,5~2%) là có thể đạt được lợi nhuận.

Tuy nhiên, trong mô hình sòng bạc truyền thống, khi nhà cái phá sản = toàn bộ nền tảng sẽ phải đối mặt với nguy cơ sụp đổ. Điều này là do nhà cái phải tự gánh chịu tất cả những rủi ro lớn do cược vô hạn mang lại.

3. Nguồn thanh khoản áp dụng mô hình crowdsourcing

Đối với thị trường dự đoán, tất cả người dùng tham gia trên nền tảng thực sự đều là nhà cung cấp thanh khoản.

Còn đối với sòng bạc truyền thống, tất cả tính thanh khoản đều phải do nhà cái tự mình gánh vác.

Trong trường hợp này, các khớp lệnh nhỏ phải thông qua hạn chế nghiêm ngặt để ngăn chặn việc bị các quỹ lớn đè bẹp.

4. Hỗ trợ rút lui linh hoạt bất cứ lúc nào

Trong thị trường dự đoán, người dùng có thể bán vị thế của mình bất cứ lúc nào như giao dịch cổ phiếu, điều này làm tăng hiệu quả sử dụng vốn một cách đáng kể. Hơn nữa, thị trường dự đoán còn hỗ trợ giao dịch đòn bẩy, phòng ngừa rủi ro và nhiều chiến lược đầu tư phức tạp khác. Trong khi đó, tại các sòng bạc truyền thống, một khi đã đặt cược, số tiền sẽ bị khóa hoàn toàn, người tham gia không thể rút lui giữa chừng, chỉ có thể kiên nhẫn chờ đến thời điểm thanh toán cuối cùng.

Tóm lại, sự biến đổi của thị trường dự đoán là phân tán các nhà cái ra thị trường, lợi thế là không rủi ro, không rủi ro, hiệu quả cao, bao phủ rộng.

Nhưng mọi việc đều có hai mặt, dự đoán thị trường đã hy sinh điều gì? Chủ yếu là khả năng kiểm soát thị trường và sức chịu đựng của vốn lớn.

3、Những thiếu sót của thị trường dự đoán là gì?

Thị trường dự đoán có một thiếu sót chết người trong thiết kế cơ chế: không thể hình thành các nhà tạo lập thị trường.

Chúng ta hãy xem nhà tạo lập thị trường là gì: liên tục niêm yết báo giá hai chiều (giá mua / giá bán), kiếm lợi từ chênh lệch giá (spread) + phí.

Ví dụ, tại sàn giao dịch, bạn đặt mua 99 nhân dân tệ / bán 101 nhân dân tệ, người khác mua lệnh bán của bạn → bạn kiếm được 2 nhân dân tệ chênh lệch, đây là giá trị kỳ vọng dương (Expected Value, EV) lâu dài.

Và trong thị trường dự đoán, tại sao lại khó để làm thị trường?

Chủ yếu có ba vấn đề cơ chế:

1. Không có cơ chế niêm phong

Trong thị trường dự đoán, kết quả sự kiện có thể được giao dịch bất kỳ lúc nào trước khi xảy ra, thậm chí là giây phút cuối cùng. Điều này dẫn đến việc những người chơi nội bộ chỉ đặt cược trong 1 phút cuối cùng, làm cạn kiệt thanh khoản.

2. Không trượt giá/Hạn mức

Trong thị trường dự đoán, các đơn hàng lớn có thể được giao dịch ở giá thị trường hiện tại. Điều này sẽ dẫn đến việc các đơn hàng của nhà tạo lập thị trường bị xuyên thủng ngay lập tức, và giá cao được mua vào.

3. Thoát không tốn chi phí

Người chơi nội bộ có thể tấn công khi tiến, phòng thủ khi lùi, còn nhà tạo lập thị trường chỉ có thể bị động nhận mua.

Chúng ta hãy quay lại nhìn nhà cái của sòng bạc truyền thống:

Có thể đóng giao dịch (dừng giao dịch 30 phút trước khi sự kiện kết thúc), có thể giới hạn số lượng (bạn có thể đặt tối đa 1000U), có thể trượt giá (đơn lớn tự động tăng giá), có thể từ chối nhận đơn.

Do đó, nhà cái có thể đạt được EV dương, với lợi thế từ 2% đến 5%.

Trong thị trường dự đoán, các nhà tạo lập thị trường không có cơ chế bảo vệ + bị người chơi nội bộ nhắm đến một cách chính xác → lâu dài chắc chắn thua lỗ (EV âm).

EV âm là trò chơi mà về mặt toán học chắc chắn sẽ thua lỗ, người thông minh sẽ không làm nhà cái hoặc sẽ làm một nhà cái có thể kiểm soát được việc đóng cửa, giới hạn và trượt giá.

Trên nền tảng Polymarket, nơi không giới hạn, miễn phí thoát, và định giá theo thị trường, bất kỳ nhà tạo lập thị trường nào không có điều kiện cung cấp thanh khoản chắc chắn sẽ thua lỗ.

Kết quả cuối cùng là, tính thanh khoản của các khoản đầu tư dài hạn rất kém, và các quỹ lớn cũng không thể vào.

4, Có giải pháp nào để khắc phục những thiếu sót nghiêm trọng của thị trường dự đoán không?

Giải pháp duy nhất hiện nay có thể hệ thống hóa giải quyết 3 thiếu sót chết người của thị trường dự đoán là: giao thức nhà tạo lập thị trường tự động độc quyền dành cho thị trường dự đoán. Tên tiếng Anh đầy đủ là: Permissionless Proprietary Automated Market Maker for Prediction Markets. Đây là một giao thức DeFi cho phép bất kỳ ai tạo ra thị trường dự đoán, chủ thị trường có thể kiểm soát độ trượt giá, các LP chuyên nghiệp bên ngoài cung cấp tính thanh khoản và kiếm lợi nhuận EV dương. Hiểu đơn giản, đây là sự kết hợp của Polymarket + Hyperliquid + Uniswap, được thiết kế đặc biệt cho các quỹ lớn trong sòng bạc.

Có ba yếu tố cốt lõi:

1. Xây dựng hồ bơi không cần giấy phép

Bất kỳ ai cũng có thể tạo ra thị trường, giải quyết vấn đề khởi động lạnh của các giao dịch dài. Trải nghiệm tương tự như Uniswap, cho phép bất kỳ địa chỉ ví nào tạo ra bất kỳ cặp giao dịch nào.

2. Hồ chứa thanh khoản có thể kiểm soát

Chủ sàn thiết lập đường trượt giá/thời gian đóng sàn, ngăn chặn các lệnh lớn ác ý hoặc tấn công nội gián vào phút cuối. Ví dụ hỗ trợ đường trượt giá động (khối lượng giao dịch càng lớn, đường trượt càng cao), tự động khóa pool trước N phút sự kiện, số tiền đặt cược tối đa cho mỗi giao dịch, v.v.

3. LP Chuyên Nghiệp

Các nhà tạo lập thị trường bên ngoài gửi tiền vào để kiếm phí, đạt được EV dương. Chỉ khi có EV dương, các nhà tạo lập thị trường chuyên nghiệp mới có thể tham gia.

Thực ra, Hyperliquid đã là một thực hiện ở mức độ tường thành của PropAMM, phù hợp cho việc cung cấp thị trường tần suất cao, và tỷ lệ phí động cũng dễ kiểm soát hơn, chuyên nghiệp hơn.

5, Tóm tắt lại

Bài viết này đứng từ góc độ của sòng bạc, hệ thống trình bày sự khác biệt, ưu điểm và nhược điểm của thị trường dự đoán so với sòng bạc truyền thống, đồng thời đưa ra các giải pháp liên quan.

Hy vọng mọi người qua bài viết này có thể hiểu sâu hơn về thị trường dự đoán và nhìn rõ hình thái phát triển tương lai của thị trường dự đoán.

Thị trường dự đoán có thể được chia thành ba giai đoạn:

1. Hình thức sòng bạc truyền thống: hoạt động rửa tiền đen và xám, chủ yếu là người dùng đánh cược với nhà cái, vấn đề nằm ở chi phí kiểm soát rủi ro cao, rủi ro nổ nền tảng.

2. Thị trường dự đoán thế hệ đầu tiên: đại diện điển hình là Polymarket, người chơi cược lẫn nhau, khuyết điểm là nhà tạo lập thị trường có EV âm, các ván cược đuôi dài không có giao dịch, vốn lớn không vào được.

3. Thị trường dự đoán thế hệ thứ hai: giao thức kiểu PropAMM, không cần giấy phép + trượt giá có kiểm soát + LP chuyên nghiệp, giải quyết hệ thống ba thiếu sót hiện tại.

Ai có thể hạ cánh trước Polymarket + Hyperliquid + Uniswap, người đó có thể chiếm lĩnh thị trường hàng trăm tỷ đô la này!