AI, tüm dünyayı balonun içine nasıl soktu?

Derinlemesine analiz: AI dalgası nasıl küresel bir konsensus oluşturuyor, teknik mitlerden sermaye makinelerine, bu eşi benzeri görülmemiş zeka devriminin arkasındaki gerçek maliyetleri ve geri dönüşü olmayan yapısal değişimleri keşfediyoruz. Bu makale,律动 BlockBeats tarafından yazılan bir yazıya dayanmaktadır ve hareket bölgesi tarafından derlenmiş, çevrilmiş ve kaleme alınmıştır. TechFlow tarafından da düzenlenmiş, çevrilmiş ve hazırlanmıştır. (Ön bilgi: Kripto, AI, robotlar: Virtuals nasıl teknolojik üçlüyi gerçekleştiriyor) (Arka plan eklemesi: Kripto para yarışması henüz kazananını belirlemedi, AI’lar ise bir poker masası kurdu) Bu gürültü içinde sessizce gerçekleşen derin, geri dönüşü olmayan yapısal değişiklikler var. Tek kazanma yolu, oyuna katılmamak. Ekim ayında, Michael Burry sosyal medyada bu sözü yazdı. Bu söz, 1983 yapımı film "Savaş Oyunları"ndan alınmıştı; filmde, bir süper bilgisayar nükleer savaşın tekrarlarını analiz ettikten sonra bu sonucu ortaya koyar. Birkaç gün sonra, Burry üçüncü çeyrek pozisyonlarını açıkladı. 2008 mortgage krizini doğru tahmin ederek tanınan yatırımcı, yönetimindeki fonun yaklaşık %80’ini, yaklaşık 1 milyar dolar, Nvidia ve Palantir’e karşı açtı. Ona göre, bu irrasyonel “uzun pozisyon” çılgınlığından uzak durmanın en güçlü yolu, onları kısa pozisyona geçmek. Burry’nin bu yatırımı, sadece yüksek değerlenmiş birkaç şirketi hedef almak değil, aynı zamanda bu çağın en güçlü konsensüsüne karşı bir duruş. Çünkü bu konsensüste, AI sadece bir teknolojik devrim değil, aynı zamanda sermayenin inancıdır. Ama bu konsensüs nasıl oluştu? Nasıl zirveye taşındı? Bu inanç makinesi sürekli çalışırken, biz ona ne kadar bedel ödüyoruz? Müjde: Tüm finansal çılgınlıkların arkasında tekrar tekrar anlatılan ve sayısız kişinin inandığı bir hikaye var. Bu AI dalgasında, bu hikayenin anlatımı adeta ders kitabı seviyesinde. Üç güç tarafından birlikte yazıldı: teknik liderler "mit"i yazarken, Wall Street “akıl” sağlıyor, medya ise "vaaz"ı tamamlıyor. Hikayenin ilk yazarları, Singularity’yi anlatan vaizler. OpenAI CEO’su Sam Altman ve Google DeepMind kurucu ortaklarından Demis Hassabis gibi teknik liderler, yapay genel zekayı (AGI) bilim kurgu ve akademik çevrelerde uzak bir kavram olmaktan çıkarıp, yakın, erişilebilir ve insanlığın tüm büyük sorunlarını çözebilecek “yeni bir tanrı” olarak tasvir ettiler. Altman, dünya turu sırasında tekrar tekrar “AGI, insanlık tarihindeki en büyük teknolojik sıçrama” olacak dedi; bu gelişmenin getireceği refahın “tüm hayal gücümüzü aşacağı” iddiasında bulundu. Hassabis ise, onu evrenin sırlarını anlamaya yardımcı bir araç olarak tanımladı. Bu dil, “gelecek” ve “zeka” konularında dini bir tutku ile doluydu ve bu teknolojik dalgaya, ticari ötesinde, neredeyse kutsal bir anlam kazandırdı. Eğer teknik liderler mitin senaryosunu sağlarken, Wall Street ve ekonomistler bu mitin "akıl"ını temellendiriyorsa, AI hızla büyüyen küresel ekonomik büyümenin, yeni bir “büyüme ilacı” olarak seçilmesinde önemli rol oynadı. Goldman Sachs, 2024 sonunda yayımladığı raporda, jeneratif AI’nın önümüzdeki on yıl içinde küresel GDP’ye %7 katkı sağlayacağını ve yaklaşık 7 trilyon dolar artış getireceğini öngördü. Aynı zamanda Morgan Stanley, AI’nın “dördüncü sanayi devriminin merkezi” olduğunu ve üretkenlik etkisinin buhar makinesi ve elektriğe eşdeğer olacağını belirtti. Bu rakamlar ve benzetmeler, hayalleri varlıklara, inançları ise değerlemelere dönüştürmekte. Yatırımcılar, Nvidia’ya 60 kat kâr oranı vermenin delilik olmadığını düşünüyor; onlar, sadece bir çip şirketi değil, aynı zamanda küresel ekonomiyi hareketlendiren bir motor görüyorlar. 2022 Kasım’ında ChatGPT’nin çıkışından bu yana, AI ile ilgili hisseler S&P 500 getirilerinin %75’ini, kazanç büyümesinin %80’ini ve sermaye harcamalarının %90’ını sağladı. Bu teknolojik anlatı, neredeyse tüm Amerikan borsasını ayakta tutan tek destek haline geldi. Son olarak, medya ve sosyal ağlar bu mitin en büyük yansıtanları oldu. Sora gibi görsel modellerin şaşırtıcı çıkışından, Google ve Meta gibi devlerin her model güncellemesine kadar, her aşama algoritmalar tarafından büyütüldü, tekrar tekrar güçlendirildi ve bu inanç, herkesin zaman çizelgesine taşındı. Aynı zamanda, “AI insanların yerini alacak” tartışması gölge gibi yayılıyor; mühendislerden öğretmenlere, tasarımcılardan gazetecilere kadar kimse, kendisinin bir sonraki çağda olup olmadığından emin değil. Korku ve saygı aynı anda yayılırken, insanlık tarihinin en büyük yaratıcı mitlerinden biri yazılmış oldu; bu, büyük çaplı sermaye toplamını kolaylaştırdı. Makine: “Müjde” her yerde yayılırken, en iyi yapı tasarımcıları finans mühendisleri harekete geçti. Amaçları, bu soyut inancı, kendi kendini döndüren, kendi kendini güçlendiren bir sermaye sistemine dönüştürmekti. Bir balon değil, karmaşık bir finansal motor gibi; yapısı, 2008 finans krizinden çok daha gelişmiş. Bu makinenin merkezi, birkaç büyük teknoloji şirketi tarafından inşa edildi. Bu şirketler, sermaye, hesaplama gücü ve gelirleri bir döngüye soktu; fonlar burada dolaşıyor, büyüyor ve tekrar dolaşıma giriyor, algoritmalar tarafından yönetilen bir sürekli hareket sistemi gibi. İlk olarak, Microsoft gibi devler, OpenAI gibi araştırma kurumlarına büyük yatırımlar yaptı. Bu şirketler, bulut bilişim çağında altyapıya yatırım yapmayı alışkanlık haline getirmişlerdi ve OpenAI’ye 130 milyar doların üzerinde yatırım yaptılar. Yıllar içinde, OpenAI’nin değeri birkaç milyar dolardan yüz milyar dolara yükseldi ve yeni bir sermaye miti haline geldi. Büyük yatırımların ilk sonucu, daha pahalı eğitimler oldu. GPT-4’ü geliştirmek için, OpenAI 25.000’den fazla Nvidia A100 GPU kullandı ve yeni nesil modellerin hesaplama ihtiyacı katlanarak arttı. Bu siparişler, piyasadaki tek tekelci olan Nvidia’ya yöneldi. Nvidia’nın veri merkezi gelirleri 2022’de 4 milyar dolardan 2025’te 20 milyar dolara yükseldi; kar marjı %70’in üzerinde. Hisseleri hızla yükseldi ve dünyanın en değerli şirketi oldu. Nvidia hisselerini büyük oranda elinde tutanlar arasında Microsoft ve diğer büyük teknoloji şirketleri ile kurum yatırımcıları vardı. Nvidia’nın hisse fiyatındaki artış, onların bilançosunu daha da güçlendirdi. Hikaye henüz bitmedi; eğitimler başladı, dağıtım ise en büyük maliyet alanı. OpenAI, modellerini bulutta barındırmak zorunda ve en büyük ortakları Microsoft. Yıllık milyarlarca dolar bulut hizmeti ücreti, Microsoft’un Azure gelirlerini artırıyor ve bu da Azure’un büyüme eğrisine katkı sağlıyor. Bu mükemmel döngü böylece oluştu. Microsoft, OpenAI’ye yatırım yaptı, OpenAI Nvidia GPU ve Microsoft bulut hizmetleri satın aldı, Nvidia ve Microsoft’un gelirleri arttıkça hisse fiyatları yükseldi, yükselen hisse fiyatları ise Microsoft’un yatırımlarını daha da başarılı gösterdi. Bu süreçte, fonlar sadece birkaç büyük şirket arasında dolaşıyor, ama hayali olarak büyük “gelir” ve “kâr” yaratıyorlar; bilanço büyümeleri birbirini doğruluyor ve değerlemeleri yukarı çekiyor. Makine kendi kendini besliyor. Gerçek ekonomik talep olmadan bile, "sonsuz hareket"i gerçekleştirebiliyor. Bu temel motor hızla her sektöre yayılıyor. Finans teknolojisi ve…