Triết lý Web3: Từ máy tính cá nhân đến tương lai Phi tập trung
Ý tưởng cốt lõi của Web3 có thể được truy nguồn đến thời kỳ ra đời của máy tính cá nhân. Bản chất của khái niệm này là trao quyền cho cá nhân kiểm soát công nghệ, quyền riêng tư và tài sản, cho phép mọi người định hình cuộc sống theo ý muốn của mình. Tư tưởng này kế thừa triết lý tính toán cá nhân từ những năm 60 của thế kỷ 20.
Mặc dù mọi người thường liên kết Web3 với sự tiến hóa của internet hoặc cuộc cách mạng tiền điện tử, nhưng những quan điểm này có thể chỉ chạm đến bề mặt. Tinh thần của Web3 thực sự có nguồn gốc từ sự trỗi dậy của máy tính cá nhân vào cuối những năm 1960, với cốt lõi là trao quyền kiểm soát công nghệ cho cá nhân. Điều này bao gồm quyền tự chủ để tạo và quản lý tài khoản cũng như ví mà không cần trung gian, khả năng tương tác xác thực với người lạ, và sự không cần giấy phép để tham gia vào quản trị mạng.
Trong thời kỳ máy tính chưa phổ biến, một số tiên phong công nghệ đã nhận ra rằng công nghệ nên phục vụ cho tự do cá nhân. Một trong những nhân vật đại diện nhất là Steve Jobs.
Vào những năm 1960, xã hội Mỹ trải qua sự thịnh vượng kinh tế sau chiến tranh, nhưng cũng xuất hiện sự bất mãn với sự thống trị của các công ty lớn và truyền thông chính thống trong cuộc sống. Trong bối cảnh như vậy, tạp chí "Toàn Cầu Danh Mục" ra đời, với khẩu hiệu "Công cụ tiếp cận", nhằm giới thiệu cho độc giả các công cụ giúp cá nhân độc lập suy nghĩ và nắm bắt vận mệnh.
Lời giới thiệu của tạp chí này đã thể hiện tinh thần phù hợp cao với triết lý Web3 đương đại. Nó nhấn mạnh sự phát triển của sức mạnh cá nhân, khuyến khích mọi người nắm bắt giáo dục của chính mình, tìm kiếm cảm hứng, hình thành môi trường, và chia sẻ tinh thần khám phá này với người khác.
Vào thập niên 70, máy tính cá nhân bắt đầu trở nên phổ biến. Một số người tiên phong nhận ra rằng công nghệ có thể bị lạm dụng, trở thành công cụ kiểm soát con người. Họ kêu gọi rằng máy tính nên phục vụ con người, chứ không phải được sử dụng để chống lại con người.
Dưới ảnh hưởng của tư tưởng này, Jobs đã tham gia vào các buổi họp hacker sớm và cùng với Wozniak sáng lập công ty Apple. Triết lý của họ là cung cấp phần mềm miễn phí hoặc giá rẻ cho người dùng, để mọi người có thể tự do truy cập vào kho phần mềm ngày càng phát triển.
Những năm 80, phong trào công nghệ mã nguồn mở và phần mềm tự do nổi lên. Richard Stallman và những người khác đã đề xuất rằng phần mềm nên mang lại cho người dùng những quyền tự do và quyền kiểm soát cơ bản. Đồng thời, văn hóa hacker cũng dần được hệ thống hóa thành "đạo đức hacker", nhấn mạnh tự do thông tin, Phi tập trung và đổi mới công nghệ.
Vào những năm 90, với sự phổ biến của Internet, sự lo ngại của chính phủ về tội phạm mạng gia tăng, một số hành động quản lý quá mức đã gây ra sự chú ý đến quyền digital. Quỹ Điện tử Tiên phong được thành lập, cam kết bảo vệ tự do ngôn luận và quyền của người dùng trong thời đại kỹ thuật số. Đồng thời, phong trào Cypherpunk nổi lên, nhấn mạnh tầm quan trọng của quyền riêng tư kỹ thuật số.
Năm 2008, Satoshi Nakamoto đã phát hành sách trắng Bitcoin, cung cấp một lựa chọn thực tế cho hệ thống tiền tệ Phi tập trung. Sau đó, WikiLeaks và sự kiện Snowden càng làm củng cố quyết tâm của mọi người chống lại sự lạm dụng quyền lực.
Năm 2013, Vitalik Buterin đã đề xuất mở rộng công nghệ blockchain từ mục đích tiền tệ đơn lẻ thành một nền tảng tính toán chung, điều này cuối cùng đã phát triển thành dự án Ethereum. Trong giai đoạn đầu của dự án, Gavin Wood đã tham gia và giúp chuyển đổi lý thuyết thành thực tiễn.
Chính trong bối cảnh này, Gavin Wood lần đầu tiên hệ thống hóa khái niệm "Web3". Đây không chỉ là một thuật ngữ mới, mà còn là một tầm nhìn về một cơ sở hạ tầng xã hội hoàn toàn mới: khi công nghệ, nhận thức xã hội và cơ hội lịch sử hòa hợp, chúng ta cuối cùng có thể xây dựng một thế giới mới không cần niềm tin, không cần trung gian, và lấy cá nhân làm trung tâm.
Từ Ethereum đến Polkadot, và đến giao thức JAM đang được thúc đẩy, mỗi dự án đều gắn liền với giá trị cốt lõi "tự do". Nếu cuộc cách mạng máy tính cá nhân đã tạo ra một "thiết bị phần cứng có thể sử dụng cho mọi người", thì triết lý Web3 nhằm xây dựng một "siêu máy tính toàn cầu có thể lập trình cho mọi người".
Mặc dù chúng ta không thể dự đoán chính xác tương lai, nhưng điều chắc chắn là đằng sau sự phát triển của Web3 có một nhóm người vượt qua các ranh giới công nghệ, thể chế và văn hóa, họ đang nỗ lực vì một tầm nhìn chung - xây dựng một thế giới số thực sự lấy con người làm trung tâm, trao quyền tối đa cho cá nhân và sự sáng tạo.
Trang này có thể chứa nội dung của bên thứ ba, được cung cấp chỉ nhằm mục đích thông tin (không phải là tuyên bố/bảo đảm) và không được coi là sự chứng thực cho quan điểm của Gate hoặc là lời khuyên về tài chính hoặc chuyên môn. Xem Tuyên bố từ chối trách nhiệm để biết chi tiết.
Triết lý Web3: Từ máy tính cá nhân đến Phi tập trung, tái tạo tinh thần tự do của thế giới số
Triết lý Web3: Từ máy tính cá nhân đến tương lai Phi tập trung
Ý tưởng cốt lõi của Web3 có thể được truy nguồn đến thời kỳ ra đời của máy tính cá nhân. Bản chất của khái niệm này là trao quyền cho cá nhân kiểm soát công nghệ, quyền riêng tư và tài sản, cho phép mọi người định hình cuộc sống theo ý muốn của mình. Tư tưởng này kế thừa triết lý tính toán cá nhân từ những năm 60 của thế kỷ 20.
Mặc dù mọi người thường liên kết Web3 với sự tiến hóa của internet hoặc cuộc cách mạng tiền điện tử, nhưng những quan điểm này có thể chỉ chạm đến bề mặt. Tinh thần của Web3 thực sự có nguồn gốc từ sự trỗi dậy của máy tính cá nhân vào cuối những năm 1960, với cốt lõi là trao quyền kiểm soát công nghệ cho cá nhân. Điều này bao gồm quyền tự chủ để tạo và quản lý tài khoản cũng như ví mà không cần trung gian, khả năng tương tác xác thực với người lạ, và sự không cần giấy phép để tham gia vào quản trị mạng.
Trong thời kỳ máy tính chưa phổ biến, một số tiên phong công nghệ đã nhận ra rằng công nghệ nên phục vụ cho tự do cá nhân. Một trong những nhân vật đại diện nhất là Steve Jobs.
Vào những năm 1960, xã hội Mỹ trải qua sự thịnh vượng kinh tế sau chiến tranh, nhưng cũng xuất hiện sự bất mãn với sự thống trị của các công ty lớn và truyền thông chính thống trong cuộc sống. Trong bối cảnh như vậy, tạp chí "Toàn Cầu Danh Mục" ra đời, với khẩu hiệu "Công cụ tiếp cận", nhằm giới thiệu cho độc giả các công cụ giúp cá nhân độc lập suy nghĩ và nắm bắt vận mệnh.
Lời giới thiệu của tạp chí này đã thể hiện tinh thần phù hợp cao với triết lý Web3 đương đại. Nó nhấn mạnh sự phát triển của sức mạnh cá nhân, khuyến khích mọi người nắm bắt giáo dục của chính mình, tìm kiếm cảm hứng, hình thành môi trường, và chia sẻ tinh thần khám phá này với người khác.
Vào thập niên 70, máy tính cá nhân bắt đầu trở nên phổ biến. Một số người tiên phong nhận ra rằng công nghệ có thể bị lạm dụng, trở thành công cụ kiểm soát con người. Họ kêu gọi rằng máy tính nên phục vụ con người, chứ không phải được sử dụng để chống lại con người.
Dưới ảnh hưởng của tư tưởng này, Jobs đã tham gia vào các buổi họp hacker sớm và cùng với Wozniak sáng lập công ty Apple. Triết lý của họ là cung cấp phần mềm miễn phí hoặc giá rẻ cho người dùng, để mọi người có thể tự do truy cập vào kho phần mềm ngày càng phát triển.
Những năm 80, phong trào công nghệ mã nguồn mở và phần mềm tự do nổi lên. Richard Stallman và những người khác đã đề xuất rằng phần mềm nên mang lại cho người dùng những quyền tự do và quyền kiểm soát cơ bản. Đồng thời, văn hóa hacker cũng dần được hệ thống hóa thành "đạo đức hacker", nhấn mạnh tự do thông tin, Phi tập trung và đổi mới công nghệ.
Vào những năm 90, với sự phổ biến của Internet, sự lo ngại của chính phủ về tội phạm mạng gia tăng, một số hành động quản lý quá mức đã gây ra sự chú ý đến quyền digital. Quỹ Điện tử Tiên phong được thành lập, cam kết bảo vệ tự do ngôn luận và quyền của người dùng trong thời đại kỹ thuật số. Đồng thời, phong trào Cypherpunk nổi lên, nhấn mạnh tầm quan trọng của quyền riêng tư kỹ thuật số.
Năm 2008, Satoshi Nakamoto đã phát hành sách trắng Bitcoin, cung cấp một lựa chọn thực tế cho hệ thống tiền tệ Phi tập trung. Sau đó, WikiLeaks và sự kiện Snowden càng làm củng cố quyết tâm của mọi người chống lại sự lạm dụng quyền lực.
Năm 2013, Vitalik Buterin đã đề xuất mở rộng công nghệ blockchain từ mục đích tiền tệ đơn lẻ thành một nền tảng tính toán chung, điều này cuối cùng đã phát triển thành dự án Ethereum. Trong giai đoạn đầu của dự án, Gavin Wood đã tham gia và giúp chuyển đổi lý thuyết thành thực tiễn.
Chính trong bối cảnh này, Gavin Wood lần đầu tiên hệ thống hóa khái niệm "Web3". Đây không chỉ là một thuật ngữ mới, mà còn là một tầm nhìn về một cơ sở hạ tầng xã hội hoàn toàn mới: khi công nghệ, nhận thức xã hội và cơ hội lịch sử hòa hợp, chúng ta cuối cùng có thể xây dựng một thế giới mới không cần niềm tin, không cần trung gian, và lấy cá nhân làm trung tâm.
Từ Ethereum đến Polkadot, và đến giao thức JAM đang được thúc đẩy, mỗi dự án đều gắn liền với giá trị cốt lõi "tự do". Nếu cuộc cách mạng máy tính cá nhân đã tạo ra một "thiết bị phần cứng có thể sử dụng cho mọi người", thì triết lý Web3 nhằm xây dựng một "siêu máy tính toàn cầu có thể lập trình cho mọi người".
Mặc dù chúng ta không thể dự đoán chính xác tương lai, nhưng điều chắc chắn là đằng sau sự phát triển của Web3 có một nhóm người vượt qua các ranh giới công nghệ, thể chế và văn hóa, họ đang nỗ lực vì một tầm nhìn chung - xây dựng một thế giới số thực sự lấy con người làm trung tâm, trao quyền tối đa cho cá nhân và sự sáng tạo.