a16z Đánh giá: Tại sao nói quyền riêng tư sẽ trở thành lợi thế lớn tiếp theo của blockchain?

Trên sàn giao dịch tiền điện tử lớn nhất toàn cầu Gate, tính đến ngày 30/12/2025, giá của Zcash (ZEC), nổi bật với đặc tính riêng tư, đã tăng hơn 1.15 trong ngày, đạt mức 531.21 USD. Trong 7 ngày qua tăng 27.86%, trong 30 ngày tăng 19.88%, trong 90 ngày tăng 473.61%. Dữ liệu thị trường cho thấy, kể từ cuối tháng 11/2025, hoạt động giao dịch của ZEC đã tăng rõ rệt, giá trị liên tục leo từ mức 300 USD lên mức cao hiện tại. Điều này phù hợp với mốc thời gian mà a16z nhấn mạnh tầm quan trọng của riêng tư.

Triết lý cốt lõi của a16z

Đồng sáng lập của a16z Crypto, Ali Yahya, trong các phát biểu gần đây, đã đưa ra một quan điểm ảnh hưởng sâu rộng: riêng tư sẽ trở thành lợi thế cạnh tranh quan trọng nhất trong lĩnh vực tiền điện tử. Nhận định này không phải là ngẫu nhiên, mà dựa trên những hiểu biết sâu sắc về tiến trình phát triển của công nghệ blockchain và ứng dụng thực tế. Ali Yahya chỉ ra rằng, chức năng riêng tư đủ khả năng phân biệt các chuỗi mới với các chuỗi khác, đồng thời tạo ra hiệu ứng khóa chuỗi. Khi người dùng hoạt động trên chuỗi công cộng, họ dễ dàng giao dịch với người dùng trên các chuỗi khác, nhưng trên chuỗi riêng tư, lựa chọn chuỗi của người dùng trở nên quan trọng hơn.

Hiệu ứng khóa này bắt nguồn từ bản chất của riêng tư — một khi người dùng chọn hoạt động trên một chuỗi riêng tư, các siêu dữ liệu như lịch sử giao dịch, quy mô tài sản và dấu thời gian đều được lưu lại trên chuỗi đó. Chuyển sang chuỗi khác có thể làm lộ những thông tin nhạy cảm này, tạo ra sự gắn bó chặt chẽ của người dùng.

Công nghệ riêng tư: Tạo ra hiệu ứng khóa chuỗi

Khái niệm “khóa chuỗi” do a16z đề xuất, tiết lộ giá trị độc đáo của công nghệ riêng tư trong cạnh tranh blockchain. Hiệu ứng này không chỉ dựa trên công nghệ mà còn là sự ràng buộc sâu sắc dựa trên các cân nhắc về an toàn dữ liệu. Khi người dùng thực hiện giao dịch trên một chuỗi riêng tư, thông tin tài sản, tần suất giao dịch, đối tác giao dịch và các dữ liệu nhạy cảm khác đều được bảo vệ. Nếu họ cân nhắc chuyển sang chuỗi khác, họ sẽ đối mặt với lựa chọn khó khăn: từ bỏ dữ liệu riêng tư lịch sử hoặc mạo hiểm lộ thông tin khi chuyển dữ liệu. Cơ chế này tạo ra “động thái thắng lớn” mà a16z gọi là “chiến thắng toàn diện”. Vì riêng tư đóng vai trò quan trọng trong hầu hết các ứng dụng thực tế, các chuỗi riêng tư sớm giành được lòng tin của người dùng và xây dựng hệ sinh thái vững chắc sẽ chiếm vị trí thị trường không thể lay chuyển.

Điều này cũng giải thích tại sao các dự án riêng tư lâu đời như Zcash vẫn duy trì sự chú ý lâu dài của thị trường. Cơ chế bảo vệ riêng tư dựa trên chứng minh không kiến thức khiến nó trở thành một trong những giải pháp riêng tư trưởng thành nhất trên thị trường, tạo ra hiệu ứng khóa người dùng đáng kể.

Đầu tư chiến lược: Từ khái niệm đến thực tiễn

a16z không chỉ đưa ra quan điểm mà còn hành động thực tế trong việc xây dựng lĩnh vực riêng tư. Danh mục đầu tư của họ phản ánh rõ chiến lược chú trọng vào lĩnh vực này. Trong năm nay, a16z crypto đã liên tiếp dẫn đầu hai vòng gọi vốn của dự án blockchain riêng tư Seismic, tổng cộng 17 triệu USD. Seismic là một blockchain bảo vệ riêng tư dành cho các ứng dụng fintech, dựa trên EVM, cho phép các nhà phát triển sử dụng ngôn ngữ Solidity quen thuộc để phát triển các ứng dụng riêng tư.

a16z còn đầu tư vào dự án Miden, một kiến trúc máy ảo dựa trên STARK, hiệu suất cao cho chứng minh không kiến thức. Miden do Polygon Labs ươm tạo, định hướng là “chuỗi blockchain biên”, chuyển phần lớn tính toán và quá trình tạo chứng minh sang thiết bị của người dùng, đạt độ bảo vệ riêng tư cao và khả năng mở rộng. Một dự án đáng chú ý khác là Rayls Labs, qua kiến trúc sáng tạo, tích hợp sâu giữa bảo vệ riêng tư và cơ chế tuân thủ, nhằm định hình lại mô hình hợp tác giữa người dùng, ngân hàng và doanh nghiệp. Các khoản đầu tư này cho thấy a16z đang xây dựng lĩnh vực riêng tư qua nhiều hướng công nghệ, từ hạ tầng cơ bản đến các giải pháp ứng dụng, tạo thành một hệ sinh thái riêng tư hoàn chỉnh.

Hiệu suất của các đồng tiền mã hóa riêng tư: Phản ứng của thị trường với xu hướng

Hiệu suất của thị trường thường phản ánh xu hướng một cách trực diện nhất. Trong bối cảnh a16z nhấn mạnh tầm quan trọng của riêng tư, lĩnh vực tiền mã hóa riêng tư gần đây thu hút sự chú ý. Theo dữ liệu từ Gate, đến ngày 30/12/2025, giá giao dịch của Zcash (ZEC) là 531.75 USD, tăng 27.91% trong 7 ngày. Tổng vốn hóa thị trường đã vượt quá 8.753 tỷ USD, cho thấy sự công nhận mạnh mẽ từ thị trường. Trong quá khứ, ZEC từng đạt đỉnh khoảng 735 USD vào năm 2025, và giá hiện tại đang trong xu hướng tăng. Hiệu suất này liên quan chặt chẽ đến việc tăng sự chú ý đối với lĩnh vực riêng tư.

Là hệ thống blockchain đầu tiên sử dụng cơ chế chứng minh không kiến thức, Zcash cung cấp tính bảo mật hoàn toàn cho các giao dịch, đồng thời vẫn duy trì mạng lưới phi tập trung dựa trên blockchain công khai. Thiết kế độc đáo này cân bằng giữa yêu cầu về riêng tư và minh bạch, giúp nó được nhiều nhà đầu tư tổ chức và người dùng cá nhân công nhận rộng rãi.

Triển vọng tương lai: Phát triển đa chiều của lĩnh vực riêng tư

Nhìn về tương lai, tầm quan trọng của riêng tư trong blockchain sẽ tiếp tục tăng và phát triển theo nhiều chiều.

Về công nghệ, các kỹ thuật như chứng minh không kiến thức, môi trường thực thi đáng tin cậy(TEE) và tính toán đa bên an toàn sẽ tiếp tục tiến bộ, cung cấp các giải pháp bảo vệ riêng tư hiệu quả và an toàn hơn. Các dự án như Miden đang thúc đẩy mô hình “chứng minh phía khách hàng”, chuyển trách nhiệm tính toán và bảo vệ riêng tư sang thiết bị của người dùng, giảm tải cho chuỗi.

Về mặt pháp lý và tuân thủ, cân bằng giữa riêng tư và quy định sẽ trở thành yếu tố then chốt. Các dự án như Rayls Labs thể hiện cách thiết kế công nghệ để đáp ứng tiêu chuẩn quản lý toàn cầu, cung cấp giải pháp bảo vệ riêng tư phù hợp quy định cho các tổ chức tài chính truyền thống.

Về ứng dụng thị trường, cùng với sự gia nhập của các nhà đầu tư tổ chức và các tổ chức tài chính truyền thống, nhu cầu về bảo vệ riêng tư sẽ mở rộng từ các giao dịch đơn thuần sang các hoạt động tài chính phức tạp hơn. Điều này sẽ thúc đẩy sự ra đời của nhiều giải pháp riêng tư tập trung vào các ứng dụng cụ thể.

Dự đoán giá: Định giá lại giá trị của các tài sản riêng tư

Dựa trên quan điểm của a16z và xu hướng phát triển thị trường, giá trị của các tài sản riêng tư có khả năng được định giá lại một cách hệ thống. Dữ liệu dự báo của Gate cho thấy, đến năm 2030, giá của ZEC có thể đạt khoảng 896 USD. Điều này cho thấy còn nhiều dư địa tăng trưởng từ hiện tại. Phân tích kỹ thuật cho thấy, nếu lĩnh vực riêng tư tiếp tục thu hút sự chú ý, ZEC có thể thử thách mức 537 USD vào năm 2026 và tiếp tục vượt qua 564 USD vào năm 2027. Các dự đoán này dựa trên việc tăng cường áp dụng công nghệ riêng tư và nhu cầu bảo vệ riêng tư ngày càng tăng.

Xét về dài hạn, khi các ứng dụng blockchain lan rộng trong lĩnh vực tài chính và xã hội, bảo vệ riêng tư sẽ chuyển từ “tính năng tùy chọn” thành “tính năng bắt buộc”, các dự án blockchain và token chuyên về lĩnh vực này sẽ được định giá cao hơn. Dự báo của a16z về “ít hơn một số chuỗi riêng tư sẽ chiếm phần lớn thị trường của hệ sinh thái tiền điện tử” đang dần trở thành hiện thực.

Công nghệ riêng tư đang thay đổi hệ sinh thái ngành. Zcash, với vai trò dẫn đầu trong lĩnh vực tiền mã hóa riêng tư, đã vượt qua 48 tỷ nhân dân tệ về vốn hóa thị trường. Các dự án như Seismic, nhận được đầu tư liên tiếp từ a16z, đang kết hợp sâu sắc bảo vệ riêng tư với công nghệ tài chính. Hiệu ứng “khóa chuỗi” mà Ali Yahya dự đoán đã thể hiện rõ. Một khi người dùng chọn hoạt động trên chuỗi có tính năng riêng tư mạnh mẽ, chi phí chuyển đổi sẽ tăng đáng kể. Hiệu ứng mạng này tạo ra lợi thế cạnh tranh vững chắc cho các dự án riêng tư thành công sớm. Cân bằng giữa riêng tư và tuân thủ, đang được các dự án như Rayls Labs liên tục khám phá và định nghĩa qua đổi mới công nghệ. Trong thế giới mới do mã code và pháp luật cùng xây dựng này, quyền riêng tư từ lựa chọn cá nhân trở thành đặc tính hệ thống, và các sàn giao dịch như Gate cung cấp hạ tầng thị trường quan trọng cho việc lưu thông các tài sản mới này.