Ethereum và ETH: từ lý thuyết đến thực tiễn

Câu hỏi thường gặp: Ethereum là gì và tại sao nó không chỉ đơn giản là “Bitcoin thứ hai”? Câu trả lời rất đơn giản — đây là hai hệ thống hoàn toàn khác nhau với mục đích khác nhau.

Bitcoin vs Ethereum: ai thắng ai

Bitcoin được tạo ra như một loại tiền tệ — phương tiện trao đổi và lưu trữ giá trị. Còn Ethereum được thiết kế như một nền tảng. Nếu Bitcoin là máy tính bỏ túi, thì Ethereum là cả một chiếc máy tính trên blockchain.

Điều đặc biệt là gì? Đó là hợp đồng thông minh (smart contract). Đây là các chương trình tự động thực thi, làm đúng những gì đã được lập trình mà không cần trung gian. Hãy tưởng tượng một máy bán hàng tự động: bạn bỏ tiền vào, nhấn nút — hàng hóa tự động rơi ra. Không cần thu ngân, không cần người vận hành. Đó chính là hợp đồng thông minh.

Kết quả? Hàng ngàn dự án đã phát triển dựa trên Ethereum — từ các giao thức DeFi đến NFT và trò chơi điện tử.

ETH: nhiên liệu chính của mạng lưới

Ether (ETH) — không chỉ là một đồng coin, nó là động cơ của Ethereum. Mỗi giao dịch trên mạng đều yêu cầu trả phí bằng ETH, gọi là “gas”. Các validator nhận những khoản thanh toán này để xác nhận giao dịch.

Từ năm 2015, ETH đã trở thành đồng tiền mã hóa lớn thứ hai về vốn hóa. Tại sao các trader nắm giữ nó? Có người tin vào tiềm năng tăng trưởng, có người sử dụng ETH tích cực trong các giao thức DeFi như tài sản thế chấp.

“Hợp nhất”: cuộc cách mạng về tiêu thụ năng lượng

Năm 2022 đã diễn ra một sự kiện mang tính bước ngoặt — Ethereum chuyển từ Proof of Work sang Proof of Stake. Điều này mang lại gì?

• Lượng phát hành giảm từ 13.000 ETH/ngày xuống còn 1.700 — giảm 88%
• Lạm phát: từ 4,61% xuống 0,52%
• Tiêu thụ năng lượng giảm mạnh
• Khi hoạt động mạng cao, ETH thậm chí có thể trở thành giảm phát (khi phí được đốt vượt quá lượng phát hành)

Để trở thành validator, hiện nay cần khóa tối thiểu 32 ETH và nhận phần thưởng. Hệ thống thân thiện với môi trường và công bằng hơn.

Ethereum đã được ứng dụng ở đâu

Lý thuyết phải nhường chỗ cho thực tế. Hãy xem ai thực sự sử dụng:

• Take-Two ra mắt trò chơi Web3 Sugartown trên Ethereum
• ING sử dụng blockchain để đơn giản hóa quy trình giấy tờ (dự án Komgo)
• TD Ameritrade cho phép khách hàng giao dịch hợp đồng tương lai Ethereum thông qua nền tảng ErisX

Ngân hàng, nhà xuất bản, sàn giao dịch — đó là những trường hợp sử dụng thực tế.

Sắp tới: các tiêu chuẩn mới

Năm 2023 đã chứng kiến những đổi mới ấn tượng:

• ERC-6551: NFT giờ đây có thể hoạt động như ví độc lập với smart contract riêng. Khả năng mở rộng rất lớn
• Ethscriptions: hình ảnh được truyền trực tiếp trên blockchain, không tạo NFT. Rẻ hơn và đơn giản hơn
• EFP (Ethereum Follow Protocol): hệ thống đăng ký phi tập trung dựa trên Ethereum, có thể tích hợp vào các nền tảng hiện có

Danksharding đang ở phía trước, hứa hẹn khả năng mở rộng lớn hơn nữa.

Những thách thức có thể gặp

Không phải lúc nào cũng màu hồng. Ethereum đối mặt với nhiều thách thức:

• Cạnh tranh: Solana và Cardano cung cấp giao dịch rẻ và nhanh
• Khả năng mở rộng: khi mạng phát triển, nhu cầu bộ nhớ và sức mạnh tính toán tăng
• Phí giao dịch: vào thời điểm cao điểm, phí gas có thể rất đắt
• Quy định pháp lý: nếu các nhà lập pháp siết chặt DeFi và NFT, nhu cầu blockchain có thể giảm
• Bảo mật: hợp đồng thông minh có thể có lỗi, hacker luôn tìm kiếm lỗ hổng

Dự báo tương lai

Phân tích kỹ thuật chỉ ra xu hướng tăng. Các nhà phân tích dự đoán đến tháng 11/2023 giá có thể tăng 4,3% lên mức $2038.

Nhưng điều quan trọng không phải giá, mà là sự phát triển công nghệ. Ethereum liên tục cập nhật, cộng đồng lập trình viên năng động, đổi mới liên tục xuất hiện. Đây không phải là dự án “chết” giậm chân tại chỗ.

Kết luận

Ethereum không chỉ là một loại tiền mã hóa. Đây là nền tảng cho phép mọi người xây dựng ứng dụng mà không cần kiểm soát trung tâm. Hợp đồng thông minh, DApp, DeFi — tất cả đều hoạt động nhờ sự sáng tạo kỹ thuật và nỗ lực của cộng đồng.

Đúng là còn nhiều vấn đề. Đúng là cạnh tranh sẽ khốc liệt hơn. Nhưng chừng nào Ethereum còn phát triển và thích nghi, ảnh hưởng của nó tới thế giới tiền mã hóa sẽ chỉ ngày càng lớn.

Câu hỏi không phải là “Ethereum có tiếp tục tồn tại không?”, mà là “Ethereum sẽ tiến xa đến đâu?”