Orca vs Uniswap: Tại sao DEX này trên Solana lại đáng chú ý?

Question

Nhiều người vẫn đang “đốt” gas fee trên Ethereum mà không biết rằng Orca trong hệ sinh thái Solana đã dùng phí cực thấp + cơ chế sáng tạo để đi trước các DEX truyền thống.

Chênh lệch chi phí lớn đến mức nào

DEX trên Ethereum mỗi giao dịch thường tốn 10-50 đô la tiền gas, còn Orca trên Solana chỉ cần 0.00025 SOL (vài nghìn đồng). Đây không chỉ là rẻ hơn, mà là sự khác biệt cấp số nhân. Với người giao dịch thường xuyên, điều này có thể giúp tiết kiệm hàng triệu đồng một năm.

Thêm nữa, tốc độ xử lý hơn 65,000 TPS của Solana giúp xác nhận giao dịch gần như tức thì, không bị tắc nghẽn mạng và trượt giá cao như trên Ethereum.

Whirlpools mới là lợi thế lõi

Whirlpools của Orca là phát triển của pool thanh khoản tập trung, cho phép các nhà tạo lập thị trường (LP) dồn vốn vào một khoảng giá cụ thể.

Lợi ích là gì?

LP thu nhập cao hơn: Cùng một số vốn, tập trung vào giá đang hoạt động giúp kiếm phí giao dịch gấp 3-5 lần
Trader trượt giá thấp hơn: Phân bổ thanh khoản hiệu quả, lệnh lớn cũng khó làm chao đảo thị trường
Hiệu suất vốn vượt trội: So với kiểu “rải đều” như Uniswap V2, đây là một bước nhảy vọt

Cơ chế này đã bị Uniswap V3, Curve… học theo, chứng tỏ nó thực sự tốt.

Bảo vệ người dùng khá ổn

Orca có “Chỉ báo Giá Công Bằng” cảnh báo bạn trước khi đặt lệnh:

Trượt giá có quá cao không
Giá có lệch xa trung bình thị trường không
Có nguy cơ bị tấn công sandwich không

Nghe thì đơn giản, nhưng nhiều DEX khác còn chưa có. Điều này rất thân thiện với người mới.

Token ORCA: Quản trị + Lợi nhuận

Người nắm giữ token có thể:

Bỏ phiếu quản trị: Quyết định hướng nâng cấp giao thức
Staking khai thác: Khoá ORCA để nhận lợi nhuận năm

Điểm thú vị nhất là Orca Impact Fund—dùng một phần phí giao dịch quyên góp cho các dự án môi trường và xã hội, điều này khá hiếm trong ngành crypto.

Thực tế: Thanh khoản chưa bằng Raydium

Dù đổi mới tốt, nhưng quy mô pool thanh khoản của Orca không bằng Raydium hay Magic Eden. Vấn đề là:

Giao dịch lớn dễ gặp trượt giá cao
Một số cặp token nhỏ thanh khoản rất mỏng
Sức hút với LP kém hơn sàn lớn

Orca đang nỗ lực khắc phục, ra mắt công cụ Terminal giúp LP quản lý tiện hơn, và mở rộng tích hợp với các dự án DeFi khác (ví dụ pool dfdvSOL/SOL).

Tổng kết: Phù hợp với ai

✅ Nhà đầu tư nhỏ, giao dịch thường xuyên— tiết kiệm gas fee rất rõ rệt ✅ Ai muốn làm LP— lợi nhuận từ Whirlpools thực sự hấp dẫn ✅ Người tham gia hệ sinh thái Solana— trải nghiệm tốt, an toàn đảm bảo

⚠️ Nhưng nếu bạn thường xuyên giao dịch các cặp token ít phổ biến— có thể Orca không đủ thanh khoản, vẫn nên chọn Raydium

Nhìn chung, Orca không phải để loại bỏ DEX trên Ethereum mà là tận dụng “cao tốc” Solana. Tương lai DeFi sẽ đa chuỗi, và Orca đã làm rất tốt trên đường đua của mình.