Làn sóng AI coin năm 2025: Toàn cảnh 15 dự án (kèm dữ liệu so sánh)

Tín hiệu của một lĩnh vực bị đánh giá thấp nghiêm trọng

Đợt tăng giá của token AI và dữ liệu lớn lần này thậm chí còn không được coi là “kép phụ” cho bull run của Bitcoin. Từ tháng 6 đến tháng 11, vốn hóa của nhóm này tăng vọt 131%, đạt 42,1 tỷ USD. Đây không phải là dân lẻ đầu cơ theo trào lưu—mà là nhu cầu cứng trong thời đại thiếu hụt GPU đang phát huy tác dụng.

Báo cáo tài chính của Nvidia là minh chứng rõ ràng nhất: Doanh thu Q1 năm tài khóa 2024 đạt 26 tỷ USD, tăng trưởng 262% so với cùng kỳ. Đây không phải là bong bóng, mà là cơ sở hạ tầng AI thực sự đang bùng nổ. Khi AI on-chain bắt đầu tiếp nhận làn sóng nhu cầu này, chúng ta chứng kiến một hệ sinh thái hoàn toàn mới đang hình thành.

Logic cốt lõi của AI+Blockchain

Đây không chỉ đơn giản là cộng gộp hai công nghệ, mà là sự bổ sung lẫn nhau:

• Dữ liệu + quyền riêng tư: Blockchain cung cấp khung minh bạch, AI xử lý dữ liệu thông minh. Thị trường AI phi tập trung bắt đầu nổi lên.
• Tiết kiệm chi phí vượt trội: Cụm GPU từ tài sản riêng của Silicon Valley thành bể tài nguyên chia sẻ toàn cầu. Các dự án như io.net, Akash đang hưởng lợi lớn.
• Cơ chế tin cậy: Không còn cần tin tưởng bên trung gian, thuật toán và code lên tiếng.

15 dự án nổi bật (xếp theo độ “nóng”)

Nhóm đầu (Vốn hóa >1 tỷ USD)

1. NEAR Protocol (Vốn hóa 6,7 tỷ USD)

• Điểm mạnh: Mô hình AI mã nguồn mở 1,4 nghìn tỷ tham số + NEAR Intents (lớp tương tác agent AI)
• Đối tượng phù hợp: Developer muốn giải pháp “tất cả trong một”
• Cảnh báo rủi ro: Kiến trúc Sharding hiệu quả nhưng cần kiểm chứng độ ổn định khi mở rộng lớn

2. Liên minh ASI (trước đây là FET) (Vốn hóa 3,3 tỷ USD)

• Sát nhập 3 trong 1: Fetch.ai + SingularityNET + Ocean Protocol
• Tháng 7 bắt đầu hợp nhất token, FET hiện là “vé vào cửa”, sau chuyển sang ASI
• Điểm cần theo dõi: Sáp nhập lớn liệu tạo hiệu ứng 1+1>2, hay chỉ là “chính trị công sở”

3. Bittensor (TAO) (Vốn hóa liên tục lập đỉnh)

• Cách chơi độc đáo: Mô hình ML huấn luyện lẫn nhau, giá trị đóng góp càng cao thưởng càng lớn
• Tăng 164% trong 30 ngày, ngày 7/10 đạt đỉnh 6 tháng ở 678 USD
• VC rót hàng trăm triệu (Polychain, DCG, dao5), còn dư địa tăng giá trị không?

4. GOAT (Vốn hóa 1,1 tỷ USD, meme AI bùng nổ)

• Trường hợp điển hình: Token “vô dụng” lan truyền nhờ AI bot (Truth Terminal)
• Khối lượng giao dịch 24h vượt 416 triệu USD, nhưng nền tảng cơ bản bằng 0
• Cảnh báo: Đây là canh bạc vào sức mạnh dư luận xã hội AI, không phải đầu tư, mà là cờ bạc

Nhóm hai (Vốn hóa 300 triệu - 1 tỷ USD)

5. Render Network (Vốn hóa 4,1 tỷ USD)

• Kết hợp render 3D + workflow AI, hợp tác với Stability AI
• Q2 tăng trưởng 60% yoy, đáp ứng nhu cầu thực

6. Arkham (Vốn hóa 626 triệu USD)

• Nền tảng tình báo on-chain: Dùng AI liên kết ví với người thật, Intel Exchange giao dịch thông tin
• Từ 0,05 USD lên 3,98 USD rồi về 1,99 USD, biến động mạnh nhưng nhu cầu liên tục

7. Grass Network (Vốn hóa 600 triệu USD)

• Người dùng chia sẻ băng thông nhàn rỗi → dữ liệu huấn luyện AI → nhận thu nhập thụ động
• Hơn 3 triệu người dùng hoạt động, chạy trên Solana
• Đề xuất giá trị rõ ràng, nhưng cạnh tranh khốc liệt (Honeygain, Windy nhan nhản)

Nhóm ba (<300 triệu USD—cổ phiếu tiềm năng)

8. io.net (Mạng GPU phi tập trung)

• Gọi vốn 30 triệu USD, định giá 1 tỷ USD
• Hợp tác với Zero1 Labs tăng tốc đào tạo agent AI
• Lĩnh vực nóng nhưng chưa lên sàn lớn, rủi ro thanh khoản

9. Injective (INJ) (Ra mắt iAgent SDK mới)

• Tháng 11 ra mắt bộ công cụ agent AI ngôn ngữ tự nhiên, kết nối OpenAI LLM
• Tăng 15% trong tháng này, thị trường ủng hộ tích hợp AI

10. Akash Network (Siêu đám mây AI)

• Hỗ trợ GPU H100/A100, doanh thu Q3 tăng 70%
• Đối thủ trực tiếp của ai.net

7 dự án khác (ChainGPT, Shieldeum, OriginTrail, Covalent X, Marlin, v.v.) đều đang phát triển sâu ở mảng ngách, vốn hóa nhỏ, rủi ro và lợi nhuận đều cao.

Danh sách rủi ro cần đọc trước khi đầu tư

✅ Chất xúc tác thật sự

• Cải thiện hay xấu đi chuỗi cung ứng GPU của Nvidia sẽ ảnh hưởng trực tiếp tới thị trường
• Thay đổi chính sách hạn chế chip AI (so sánh với địa chính trị nếu Trump lên nắm quyền) )
• Đột phá lớn của các mô hình chính (GPT-5, Claude, v.v.)

❌ Bẫy thường gặp

1. Sóng gió pháp lý: Nếu Mỹ giới hạn thu thập dữ liệu AI trên crypto, các dự án kiểu Grass Network sẽ “chết chìm”
2. Công nghệ không như kỳ vọng: Mô hình AI mã nguồn mở kém hơn mô hình đóng, cần định giá lại dự án
3. Biến động mạnh: Trường hợp GOAT cho thấy meme AI có thể “về 0” trong chớp mắt
4. Hết thời kỳ vàng tính toán: Nếu giá GPU giảm mạnh, giá trị mạng tính toán phi tập trung sẽ “bốc hơi”

Nhận định cuối cùng

Đợt tăng giá AI coin này (131%) là thật, nhưng không phải tất cả dự án đều nên vào. Sự phân hóa sẽ cực kỳ mạnh:

• Người thắng lớn: Dự án thực sự giải quyết được nút thắt GPU, có dòng dữ liệu thực (io.net, Render, Akash có khả năng cao nhất)
• Kẻ chạy cùng: Token dựa nhiều vào hype cộng đồng, nền tảng cơ bản yếu
• Bãi rác: Loại meme như GOAT, trừ khi bạn siêu giỏi chọn thời điểm, nếu không nguy cơ “ôm bom” cực lớn

Gợi ý chiến lược: Nếu muốn tham gia, chia vốn thành ba phần—70% đặt vào nhóm đầu (NEAR, TAO), 20% thử nhóm hai (Render, io.net), 10% để “bắt trend” FOMO (nhưng sẵn sàng mất trắng).

Tuyệt đối không all-in vào bất kỳ dự án nào, nhất là những dự án chỉ biết quảng cáo, không có người dùng thực.