DePIN là gì? Tìm hiểu về cơ sở hạ tầng vật lý phi tập trung trong một bài viết

Gần đây, khái niệm DePIN (Decentralized Physical Infrastructure) lại trở nên hot. Nói đơn giản, đây là việc dùng token để khuyến khích người dùng bình thường chia sẻ tài nguyên nhàn rỗi (không gian lưu trữ, Wi-Fi, sức mạnh tính toán, v.v.) để cùng xây dựng và duy trì hạ tầng mạng.

Cơ chế cốt lõi

Cơ sở hạ tầng truyền thống cần các công ty bỏ ra số tiền lớn để xây dựng, bảo trì và vận hành, còn DePIN thì đổi hướng: phân tán chi phí này cho cộng đồng người dùng, dùng token để thưởng cho họ. Cách làm này có các lợi ích như:

Chi phí thấp hơn — Không cần xây nhà máy hay thuê nhiều người, hàng nghìn node tự động kết nối thành mạng

Khởi động nhanh — Phần cứng dễ kết nối, mở rộng toàn cầu không rào cản

Phi tập trung hơn — Nhiều node thì rủi ro bị tấn công và lỗi một điểm giảm mạnh

Quản trị mở — Ai cũng có thể tham gia, không bị tổ chức trung tâm kiểm soát

Hai đường đua chính

Mạng tài nguyên vật lý — Triển khai phần cứng cần vị trí địa lý

• Mạng không dây (Helium)
• Mạng lưu trữ (Filecoin, Arweave)
• Mạng di động, mạng năng lượng, v.v.

Mạng tài nguyên số — Tận dụng phần cứng nhàn rỗi

• Tài nguyên lưu trữ và tính toán (io.net dùng GPU dư thừa để chạy AI)
• Tài nguyên băng thông, v.v.

Một số dự án tiêu biểu

Filecoin — Lưu trữ phi tập trung, người dùng cho thuê không gian ổ cứng để nhận token

Helium — Mạng IoT (Internet of Things), triển khai hotspot để kiếm tiền, sau này chuyển sang Solana

Worldcoin — Dự án của Sam Altman, muốn xây dựng hệ thống nhận diện và tiền số toàn cầu

IOTA — Blockchain chuyên cho IoT, dùng cấu trúc Tangle độc đáo để hỗ trợ thông lượng cao, tiêu thụ năng lượng thấp

io.net — Dự án mới nổi, cho phép người dùng dùng GPU nhàn rỗi cung cấp sức mạnh tính toán cho công ty AI, chưa ra token nhưng kỳ vọng rất cao

Cách tham gia

Đơn giản nhất là mua token của các dự án này, giao dịch spot hoặc futures trên Gate hoặc các sàn khác. Nếu muốn tham gia sâu hơn, có thể triển khai phần cứng để trở thành node mạng, nhưng cách này khá khó tiếp cận với đa số mọi người.

Cảnh báo rủi ro — DePIN vẫn đang ở giai đoạn đầu, rủi ro dự án cao, đầu tư cần thận trọng.