BRC-20: Cuộc cách mạng token trên Bitcoin, mọi điều bạn cần biết

Vẫn còn thắc mắc tại sao BRC-20 lại hot đến vậy? Thứ này không chỉ là một khái niệm mới, mà còn thay đổi hoàn toàn cách chơi trên mạng lưới Bitcoin—thậm chí trực tiếp khiến phí gas tăng vọt. Hôm nay chúng ta cùng bóc tách “kẻ khuấy động” này.

BRC-20 là gì?

Nói đơn giản, BRC-20 là một tiêu chuẩn giúp bạn dễ dàng phát hành token trên chuỗi Bitcoin. Kể từ khi được kỹ sư Domo tạo ra vào tháng 3 năm 2025, vừa xuất hiện là hàng loạt coin mới ra đời. BRC nghĩa là “Bitcoin Request for Comment”, nghe rất chính thống phải không?

Nó hoạt động như thế nào?

Có một thiết lập thú vị: BRC-20 thật ra vay mượn giao thức Ordinal, vốn được dùng để mint NFT trên Bitcoin. Vì Bitcoin cùng mệnh giá trên chuỗi là giống hệt nhau (không phân biệt được), nên không thể làm NFT. Nhưng Ordinal thông qua việc ghi lại hình ảnh và văn bản trên chuỗi, đã biến Bitcoin thành NFT một cách ngoạn mục.

Giờ đây, BRC-20 dù dựa trên giao thức NFT này, nhưng lại dùng nó để tạo ra các loại token (không phải NFT). Những coin này không dựa vào hợp đồng thông minh tự động thực thi, mà thông qua việc lưu trữ file JSON trên mạng lưới Bitcoin để thực hiện giao dịch giữa người dùng. Nói đơn giản, JSON là một định dạng tệp để lưu trữ dữ liệu có cấu trúc, dù được sử dụng rộng rãi trong tài sản mã hóa nhưng chức năng có hạn, không thể chơi được các thao tác phức tạp như hợp đồng thông minh.

Dữ liệu có choáng không?

Tính đến ngày 13/5, đã có hơn 14.000 token BRC-20 ra đời trên chuỗi, tổng vốn hóa đạt 530 triệu đô, khối lượng giao dịch 24h lên đến 200 triệu đô. Tốc độ tăng trưởng này, thực sự khủng khiếp.

Ai là vua?

ORDI (Ordinals) chắc chắn là anh cả, vốn hóa 330 triệu đô, khối lượng giao dịch ngày 200 triệu đô, gần như chiếm trọn phần lớn thanh khoản của hệ sinh thái BRC-20. Các meme coin khác cũng không ít, nhưng quy mô thì không thể so sánh.

Cái giá phải trả?

Đây chính là vấn đề. Khối lượng giao dịch BRC-20 đôi khi còn vượt cả giao dịch BTC thông thường, khiến mạng lưới Bitcoin tắc nghẽn nghiêm trọng. Phí chuyển khoản leo lên mức cao nhất trong 2 năm qua—một số sàn thậm chí buộc phải tạm dừng rút coin.

Chuyện này có hai mặt: phí giao dịch cao thực sự khuyến khích thợ đào duy trì an ninh mạng lưới, nhưng người dùng phổ thông phải trả giá. Tắc nghẽn làm trải nghiệm giao dịch đi xuống, ảnh hưởng đáng kể đến tính ứng dụng của Bitcoin.

Tiếp theo là gì?

BRC-21 đã đang được phát triển. Khi ra mắt, token phát hành trên các chuỗi khác cũng sẽ có thể chuyển lên chuỗi Bitcoin. Nếu điều này thành hiện thực, cả hệ sinh thái sẽ lại thay đổi một lần nữa.

Kết luận: BRC-20 là con dao hai lưỡi, đổi mới thì có thật nhưng áp lực lên mạng lưới Bitcoin cũng rất đáng lưu ý.