Sự trỗi dậy của hệ sinh thái TON: Từ việc Telegram từ bỏ đến cú lội ngược dòng trở thành vốn hóa lớn thứ chín

Dự án từng bị Telegram bỏ rơi, giờ đã trở thành ngôi sao hàng đầu giới crypto

Bạn còn nhớ đợt ICO trị giá 1,7 tỷ USD của Telegram năm 2018 không? Khi đó gọi là Gram, sau này vì bị SEC kiện mà dự án bị bỏ dở giữa chừng. Không ngờ dự án này lại được đội ngũ mã nguồn mở NewTON cứu sống, đổi tên thành TON, và giờ đã lọt top 9 vốn hóa toàn cầu. Trớ trêu là, sau đó chính Telegram lại ra mắt ví crypto dựa trên TON, phục vụ 800 triệu người dùng.

Số liệu cốt lõi nhanh:

• Vốn hóa: 21,7 tỷ USD (thứ 9 toàn cầu)
• Giá hiện tại: 6,24 USD (tháng 4/2024 từng vượt 7,5 USD)
• Token gốc: Toncoin, tổng cung 5 tỷ, lạm phát hàng năm 0,6%
• Đội ngũ nắm giữ: Chỉ 1,45% (còn lại phát hành qua đào POW)

Tại sao TON có thể lật ngược thế cờ?

1. Hiệu năng vượt trội so với đối thủ cùng phân khúc

TON đặt mục tiêu xử lý hàng triệu TPS, áp dụng công nghệ sharding cho phép nhiều chain chạy song song. So với Ethereum chỉ có 15-30 TPS, TON như lắp động cơ tên lửa cho blockchain. Phí Gas cũng gần như không đáng kể, ngang Solana nhưng ổn định hơn.

2. Nâng cấp cơ chế đồng thuận

Năm 2022, từ POW chuyển sang POS, validator phải stake token để tham gia. Cơ chế chọn ngẫu nhiên + cơ chế phạt (không hoàn thành nhiệm vụ bị tịch thu đặt cọc), vừa đảm bảo an toàn vừa tăng động lực tham gia.

3. Bùng nổ hệ sinh thái

Năm 2023 là bước ngoặt của TON:

• Unibot, Bananagun cùng các Telegram Bot nổi lên, kéo dòng người về TON
• Tether phát hành USDT trên TON, đây mới là sự kiện lớn thật sự (xác lập hệ sinh thái stablecoin)
• MEXC Ventures đầu tư chiến lược, có sự bảo chứng từ ngành

Từ 2018 đến nay, TON đã trải qua đầy đủ chu kỳ: bị bỏ rơi, được cứu, bị lãng quên, rồi lại bùng nổ. Câu chuyện này đáng để suy ngẫm.

Rủi ro nhà đầu tư cần biết

• Áp lực lạm phát: Lạm phát vô hạn 0,6%/năm, lâu dài làm loãng giá trị token
• Tập trung validator: Dù POS lý thuyết phân tán hơn, nhưng tỷ lệ tham gia thực tế vẫn là vấn đề
• Phụ thuộc vào Telegram: Sự phát triển hệ sinh thái phụ thuộc chặt vào tăng trưởng người dùng Telegram

Logic cốt lõi

Thành công của TON không phải do đổi mới công nghệ quá đột phá, mà là sự kết hợp hoàn hảo của thời điểm + câu chuyện + dòng tiền. Năm 2023-2024 trùng với làn sóng AI + Telegram Bot, thị trường cần một blockchain công khai đủ sức gánh lượng traffic này. TON đã đúng thời điểm, lại có thêm bảo chứng từ Tether, hệ sinh thái sống lại.

Tuy nhiên, cần lưu ý, cuộc cạnh tranh giữa các blockchain hiệu năng cao như thế này ngày càng khốc liệt, các đối thủ mới như Monad, Solana L2 đang dòm ngó. TON trụ vững được tới đâu, còn phải trông vào tỷ lệ giữ chân ứng dụng trong hệ sinh thái.