# P2P: Internet Không Có Người Trung Gian

Bạn có bao giờ thắc mắc tại sao các ứng dụng chia sẻ file hoạt động mà không có công ty nào kiểm soát chúng không? Hay là làm thế nào mà các khoản thanh toán bằng crypto đến tay ai đó trực tiếp mà không cần ngân hàng? Đó là **P2P (Peer-to-Peer)** đang hoạt động.

# # P2P là gì vậy?

Hãy nghĩ về nó như thế này: thay vì mọi người hỏi một người bảo vệ (server) để được phép nói chuyện, các đồng nghiệp chỉ kết nối trực tiếp với nhau. Không có trung gian, không có người gác cổng.

# # Nơi bạn thấy nó trong đời thực:

**Chia sẻ tệp** — BitTorrent cho phép bạn tải tệp từ hàng nghìn người ngẫu nhiên cùng một lúc, chứ không phải từ một máy chủ trung tâm

**Crypto** — Giao dịch Bitcoin? Hoàn toàn ngang hàng. Ví của bạn giao tiếp trực tiếp với ví của người khác, không có sự tham gia của ngân hàng.

**Nền tảng cho vay** — Các nhà cho vay P2P kết nối trực tiếp người vay và người cho vay, loại bỏ khoản chênh lệch truyền thống của ngân hàng.

**Cuộc gọi video** — Một số ứng dụng cho phép thiết bị của bạn kết nối trực tiếp, vì vậy không cần nền tảng nào lưu trữ cuộc trò chuyện của bạn.

# # Tại sao điều này quan trọng:

P2P = **kháng kiểm duyệt**, **rẻ hơn**, và **nhanh hơn**. Đánh đổi? Nó phức tạp hơn để xây dựng và khó khăn hơn để quản lý. Nhưng đó chính xác là lý do tại sao crypto và các ứng dụng phi tập trung hoạt động trên nó.

Về cơ bản, P2P là thứ thúc đẩy góc nổi loạn nhất của internet.