P/L tỷ lệ là gì? Cơ chế của tỷ lệ giá thu nhập và ứng dụng trong đầu tư

Điểm quan trọng

• Tỷ lệ P/L là một chỉ số so sánh giá cổ phiếu của công ty với lợi nhuận, cho thấy nhà đầu tư sẵn sàng chi bao nhiêu cho mỗi đô la lợi nhuận, và là cách nhanh chóng để đánh giá liệu tài sản có bị định giá quá cao hay quá thấp.

• Tỷ lệ P/L có nhiều loại như trailing, forward, tuyệt đối, tương đối, mỗi loại cung cấp một góc nhìn khác nhau, nhưng tất cả đều cần bối cảnh như tiêu chuẩn ngành và khả năng tăng trưởng của công ty.

• Lý do mà tỷ lệ P/L không thể áp dụng trực tiếp cho tài sản mã hóa là vì hầu hết các tài sản mã hóa không tạo ra hoặc báo cáo doanh thu giống như các doanh nghiệp, nhưng một số phần của tài chính phi tập trung (DeFi) đang thử nghiệm các phương pháp đánh giá tương tự.

Giới thiệu

Nếu bạn đã từng xem xét đầu tư cổ phiếu, có lẽ bạn đã gặp thuật ngữ "P/L ratio". Đây là viết tắt của tỷ lệ giá trên lợi nhuận (Price-to-Earnings Ratio), là một công cụ được các nhà đầu tư sử dụng rộng rãi để đánh giá xem cổ phiếu có đáng để mua hay không. Tuy nhiên, chỉ số này thực sự có ý nghĩa gì và nên được sử dụng như thế nào?

Tỷ lệ P/L là gì?

Tỷ lệ P/L là tỷ lệ so sánh giá cổ phiếu của một công ty với lợi nhuận của nó. Tỷ lệ này giúp các nhà đầu tư xác định xem cổ phiếu đang bị định giá quá cao, quá thấp hay là giá hợp lý. Nó được tính bằng cách so sánh giá cổ phiếu với lợi nhuận trên mỗi cổ phiếu (EPS).

Nói một cách đơn giản, tỷ lệ này cho thấy nhà đầu tư sẵn sàng trả bao nhiêu cho mỗi đô la lợi nhuận của doanh nghiệp.

Công thức tính tỷ lệ P/L

P/L tỷ lệ = ( giá cổ phiếu ÷ 1 lợi nhuận trên mỗi cổ phiếu )

Lợi nhuận trên mỗi cổ phiếu (EPS) có thể được tính bằng cách chia tổng lợi nhuận của công ty (sau thuế và cổ tức ưu tiên) cho số lượng cổ phiếu phổ thông trung bình trọng số có sẵn trên thị trường trong một khoảng thời gian nhất định.

Các loại tỷ lệ P/L

Có nhiều cách để phân tích tỷ lệ P/L. Mỗi phiên bản cung cấp một góc nhìn khác nhau:

• Lợi nhuận/lỗ theo dõi: Dựa trên lợi nhuận của công ty trong 12 tháng qua. Đây là loại phổ biến nhất, phản ánh hiệu suất thực tế.

• Lợi nhuận/lỗ tương lai: Sử dụng dự đoán doanh thu trong 12 tháng tới. Dựa trên kỳ vọng và dự đoán của các nhà phân tích.

• Lợi nhuận/Thua lỗ tuyệt đối: Đây là công thức tính tỷ lệ P/L cơ bản - giá cổ phiếu hiện tại chia cho lợi nhuận trên mỗi cổ phiếu (EPS) mới nhất - được tính toán mà không cần tham khảo nào khác.

• Lợi nhuận/Lỗ tương đối: So sánh tỷ lệ P/L của công ty với các tiêu chuẩn (trung bình ngành hoặc hiệu suất trong quá khứ, v.v.).

Giải thích tỷ lệ P/L

Để giải thích tỷ lệ P/L, cần xem xét bối cảnh. Tỷ lệ P/L cao có thể gợi ý rằng các nhà đầu tư kỳ vọng vào tăng trưởng lợi nhuận cao trong tương lai và sẵn sàng trả giá cao hơn cho điều đó. Ngược lại, tỷ lệ P/L thấp có thể chỉ ra rằng cổ phiếu đang bị định giá thấp hoặc công ty đang gặp khó khăn.

Tuy nhiên, tỷ lệ P/L "cao" hoặc "thấp" khác nhau tùy theo lĩnh vực và ngành. Ví dụ, các công ty công nghệ thường có tỷ lệ P/L cao hơn so với các công ty tiện ích do khả năng tăng trưởng của chúng.

Tại sao tỷ lệ P/L lại quan trọng

Tỷ lệ P/L là một phương pháp giúp nhà đầu tư đánh giá nhanh chóng giá trị của cổ phiếu. Nó đặc biệt hữu ích khi so sánh các công ty trong cùng một lĩnh vực. Ví dụ, nếu có hai công ty hoạt động trong cùng một lĩnh vực và một công ty có tỷ lệ P/L cao hơn nhiều so với công ty kia, nhà đầu tư có thể phân tích xem sự khác biệt này có được biện minh bởi kỳ vọng tăng trưởng cao hay các yếu tố khác hay không.

Tỷ lệ P/L cũng hữu ích cho các mục đích sau:

• Sàng lọc: Nhà đầu tư có thể sử dụng tỷ lệ P/L để xác định các cổ phiếu có thể bị định giá thấp.

• Đánh giá xu hướng lịch sử: Bằng cách so sánh tỷ lệ P/L hiện tại của doanh nghiệp với các giá trị trong quá khứ, chúng ta có thể chỉ ra cách mà cái nhìn của thị trường đối với doanh nghiệp đó đã thay đổi theo thời gian.

• Đánh giá chuẩn: So sánh tỷ lệ P/L với mức trung bình của các ngành hoặc toàn thị trường giúp hiểu ngữ cảnh và đánh giá xem cổ phiếu có được định giá hợp lý hay không.

Giới hạn tỷ lệ P/L

Tỷ lệ P/L rất hữu ích nhưng không hoàn hảo và không nên được sử dụng một cách độc lập. Có một số giới hạn cần xem xét:

• Không hoạt động khi lợi nhuận âm. Nếu công ty đang bị lỗ, tỷ lệ P/L không thể áp dụng.

• Không làm rõ sự khác biệt về tỷ lệ tăng trưởng. Tỷ lệ P/L cao có thể là bình thường đối với những công ty đang phát triển nhanh chóng, nhưng có thể tỷ lệ P/L thấp hơn được kỳ vọng đối với những công ty đã trưởng thành hơn và có doanh thu ổn định hơn. Ngữ cảnh là rất quan trọng.

• Có khả năng bị thao túng. Một số công ty có thể thay đổi cách báo cáo doanh thu để thể hiện kết quả thuận lợi hơn.

• Bỏ qua các yếu tố khác. Tỷ lệ P/L không xem xét nợ, dòng tiền, và các yếu tố quan trọng khác.

Do đó, đây là một công cụ hữu ích, nhưng cũng quan trọng để phân tích các chỉ số khác như doanh thu, tỷ suất lợi nhuận và mức nợ của công ty.

So sánh tỷ lệ P/L giữa các ngành

Tỷ lệ P/L có thể khác nhau đáng kể tùy thuộc vào loại hình doanh nghiệp. Do đó, việc so sánh các công ty trong cùng một lĩnh vực là rất quan trọng. Ví dụ:

• Ngành công nghệ: Thường có tỷ lệ P/L cao do kỳ vọng vào sự tăng trưởng nhanh chóng.

• Ngành dịch vụ công: Do có doanh thu dự đoán ổn định, nên thường có tỷ lệ P/L thấp.

Nếu chỉ so sánh tỷ lệ P/L giữa các công ty công nghệ và các công ty dịch vụ công mà không xem xét bối cảnh, có thể dẫn đến những kết luận sai lầm.

Tỷ lệ P/L và tài sản tiền điện tử

Bạn có thể tự hỏi liệu tỷ lệ P/L có thể áp dụng cho Bitcoin và các tài sản tiền điện tử khác hay không. Câu trả lời ngắn gọn là "không nhất thiết phải như vậy". Tỷ lệ P/L được sử dụng cho các công ty có báo cáo doanh thu rõ ràng, và việc tính toán của nó phụ thuộc vào các doanh thu này. Hầu hết các tài sản tiền điện tử không tạo ra báo cáo doanh thu giống như các công ty truyền thống.

Tuy nhiên, một số nhà phân tích đang sử dụng các khái niệm tương tự trong một số lĩnh vực của ngành công nghiệp tiền điện tử - chẳng hạn như nền tảng tài chính phi tập trung (DeFi) kiếm thu nhập từ phí. Ví dụ, có thể xem xét giá trị tài sản tiền điện tử dựa trên số tiền mà nền tảng kiếm được từ những khoản phí này. Những cách tiếp cận này vẫn còn mang tính thử nghiệm và chưa được sử dụng rộng rãi, nhưng chúng cho thấy cách mọi người đang cố gắng áp dụng các khái niệm tài chính truyền thống vào thế giới tài sản tiền điện tử.

Cuối cùng

Tỷ lệ giá trên lợi nhuận (P/L) là một chỉ số được sử dụng rộng rãi, cung cấp cái nhìn về giá trị của cổ phiếu bằng cách so sánh giá cổ phiếu hiện tại của công ty với lợi nhuận của nó. Nó giúp nhà đầu tư xác định xem cổ phiếu có được định giá hợp lý dựa trên tiềm năng lợi nhuận hay không. Tỷ lệ P/L không hoàn hảo - không nên chỉ sử dụng một mình - nhưng là một điểm khởi đầu tuyệt vời để đánh giá cổ phiếu.