Nới lỏng định lượng nghĩa là gì?

Quan điểm chính

• Thắt chặt định lượng là một chiêu thức của ngân hàng trung ương nhằm thu hẹp bảng cân đối kế toán, với mục đích giảm lượng tiền trên thị trường, kiểm soát sự gia tăng không ngừng của giá cả.

• Lãi suất tăng là hậu quả trực tiếp của nó. Chi phí vay tiền trở nên đắt đỏ hơn, nền kinh tế tự nhiên chậm lại, và cổ phiếu cũng theo đó giảm.

• Thị trường trở nên kém sôi động hơn, lợi suất trái phiếu tăng. Các nhà đầu tư không quen với môi trường thắt chặt đột ngột này, khiến thị trường trở nên dậy sóng, cả tài chính và tiền điện tử đều bị ảnh hưởng.

Giới thiệu

Trong những năm gần đây, các ngân hàng trung ương đã sử dụng nhiều chiêu thức không điển hình để duy trì sự ổn định và tăng trưởng kinh tế. Trong đó, "nới lỏng định lượng" (QE) là một chiêu thức, tức là mua vào một lượng lớn tài sản tài chính và bơm tiền vào hệ thống kinh tế.

Nhưng khi nền kinh tế phát triển, áp lực lạm phát xuất hiện, các ngân hàng trung ương phải quay đầu đi theo hướng ngược lại - "thắt chặt định lượng". Mục đích của động thái này có vẻ rất rõ ràng: thu hồi quá nhiều vốn, kiểm soát giá cả tăng vọt, đưa môi trường tiền tệ trở lại bình thường.

Hãy cùng xem cách thức hoạt động của việc thu hẹp định lượng này, nó muốn đạt được điều gì và sẽ gây ra tác động gì cho các lĩnh vực kinh tế khác nhau.

Nghĩa của việc thu hẹp định lượng là gì?

Thắt chặt định lượng, nói một cách đơn giản, là ngân hàng trung ương giảm bớt lượng tiền lưu thông trên thị trường. Điều này thường xảy ra sau một khoảng thời gian nới lỏng định lượng.

Trong thời gian nới lỏng định lượng, ngân hàng trung ương điên cuồng mua trái phiếu chính phủ và các tài sản khác, đưa nhiều tiền hơn vào thị trường, hạ thấp lãi suất, khuyến khích mọi người vay tiền và đầu tư. Nới lỏng định lượng thì ngược lại. Nó giới hạn lượng tiền trên thị trường, ngăn chặn sự quá nóng của nền kinh tế, kiểm soát sự tăng giá.

Mục tiêu thu hẹp định lượng

Mục tiêu chính mà việc thu hẹp định lượng muốn đạt được:

• Kiểm soát lạm phát: Giảm lượng tiền lưu thông, làm mát nền kinh tế quá nóng, giữ cho giá cả ổn định.

• Bình thường hóa chính sách tiền tệ: QE đã khiến bảng cân đối kế toán của ngân hàng trung ương phình to, đã đến lúc phải thu gọn!

Tính toán siết chặt hoạt động như thế nào?

Ngân hàng trung ương có một số chiêu thức để giảm lượng tiền trên thị trường:

1- Ngừng mua

Bước đầu tiên rất đơn giản, không mua chứng khoán mới nữa. Trong thời gian nới lỏng định lượng trước đây, ngân hàng trung ương đã mua điên cuồng trái phiếu chính phủ và các tài sản khác, bơm tiền vào nền kinh tế. Giờ đây, thắt chặt định lượng đã đến, việc mua vào này đã dừng lại.

2- Cho phép chứng khoán hết hạn

Nhiều tài sản mà ngân hàng trung ương nắm giữ đều có ngày đáo hạn. Khi đến hạn, ngân hàng trung ương có thể chọn đầu tư lại tiền vào các chứng khoán mới (duy trì không thay đổi) hoặc không đầu tư nữa (thực tế là rút tiền khỏi thị trường).

Trong bối cảnh thắt chặt định lượng, ngân hàng trung ương chọn phương án sau. Nó khiến các chứng khoán này từ từ biến mất khỏi bảng cân đối kế toán, và tiền trên thị trường cũng dần dần giảm đi.

3-Bán tài sản

Đôi khi, ngân hàng trung ương sẽ trực tiếp bán các chứng khoán mà họ nắm giữ, tăng tốc quá trình thắt chặt định lượng. Bán tài sản, bảng cân đối kế toán thu hẹp, và tiền trên thị trường cũng sẽ giảm theo.

4-Điều chỉnh tỷ lệ dự trữ

Ngân hàng trung ương cũng có thể tăng lãi suất cho tiền gửi của các ngân hàng tại ngân hàng trung ương. Như vậy, các ngân hàng sẽ có xu hướng gửi tiền vào ngân hàng trung ương hơn là cho vay cho người khác, và kết quả là cũng làm giảm lượng tiền lưu thông trên thị trường.

Hiệu ứng thắt chặt định lượng

Việc thắt chặt định lượng sẽ ảnh hưởng đến tất cả các khía cạnh của nền kinh tế, bao gồm lãi suất, thị trường tài chính và tăng trưởng kinh tế.

1- Lãi suất

Việc thắt chặt định lượng thường sẽ làm tăng lãi suất. Ngân hàng trung ương giảm lượng chứng khoán nắm giữ, tiền trên thị trường trở nên ít hơn. Ít tiền hơn thì việc vay tiền tự nhiên sẽ đắt đỏ hơn. Lãi suất tăng, chi phí vay tiền của người tiêu dùng và doanh nghiệp tăng lên, tiêu dùng và đầu tư có thể sẽ chậm lại.

Xem dữ liệu năm 2025, sau khi thực hiện chính sách thắt chặt định lượng, tăng trưởng kinh tế Mỹ dự kiến sẽ giảm xuống 2,4% hàng năm trong nửa cuối năm 2025. Tốc độ tăng trưởng GDP thực tế trong nửa đầu năm là 1,4%, hơi thấp hơn so với ước tính tăng trưởng tiềm năng dài hạn. Không được lý tưởng lắm.

2-Tăng trưởng kinh tế chậm lại

Việc thắt chặt định lượng có thể làm giảm nhiệt độ của nền kinh tế. Lãi suất cao, tiền ít, người tiêu dùng chi tiêu và doanh nghiệp đầu tư sẽ giảm. Tăng trưởng kinh tế tự nhiên sẽ chậm lại.

Nhưng điều thú vị là, phân tích mới nhất cho thấy, ngay cả khi chính sách tiền tệ trở nên chặt chẽ hơn, nền kinh tế Mỹ vẫn khá kiên cường. Tăng trưởng GDP mạnh mẽ, thị trường lao động chỉ hơi lỏng lẻo, và lạm phát cũng đang giảm. Những yếu tố này có thể tiếp tục hỗ trợ hiệu suất thị trường vào năm 2025. Có vẻ như cũng không tệ đến vậy?

3-Thị trường tài chính

Tác động của việc thắt chặt định lượng đến thị trường tài chính là rất lớn. Việc mua trái phiếu đã giảm, nhu cầu đối với trái phiếu chính phủ và các chứng khoán thu nhập cố định khác đã giảm, và lợi suất đã tăng lên.

Lãi suất tăng đã đè nén giá cổ phiếu. Chi phí vay vốn của công ty tăng lên, có thể dẫn đến giảm lợi nhuận và đầu tư. Hơn nữa, sự chuyển đổi từ nới lỏng sang thắt chặt thường mang lại sự biến động trên thị trường, nhà đầu tư cần thời gian để thích nghi với môi trường mới.

Ảnh hưởng tiềm tàng của việc thắt chặt định lượng đến thị trường tài chính

Thị trường trái phiếu

Trên thị trường trái phiếu, việc thắt chặt định lượng đã làm tăng lợi suất. Ngân hàng trung ương không còn mua vào trái phiếu chính phủ với số lượng lớn, nhu cầu giảm, giá giảm, lợi suất tăng. Lợi suất cao có thể thu hút các nhà đầu tư tìm kiếm lợi nhuận cao hơn, nhưng cũng có nghĩa là chi phí vay mượn của chính phủ và doanh nghiệp tăng lên.

Nghiên cứu mới nhất cho thấy, việc thắt chặt định lượng có thể làm tăng lãi suất dài hạn. Tuy nhiên, thật khó để nói ảnh hưởng này lớn đến mức nào. Điều này có thể tiếp tục gây áp lực lên hiệu suất của thị trường trái phiếu. Có chút rắc rối.

Thị trường chứng khoán

Đối với thị trường chứng khoán, việc thắt chặt định lượng có thể khiến lãi suất tăng, giảm lợi nhuận doanh nghiệp, dẫn đến việc giá cổ phiếu giảm. Lợi suất trái phiếu tăng, khiến cho các khoản đầu tư thu nhập cố định trở nên hấp dẫn hơn so với cổ phiếu, nhà đầu tư có thể chuyển từ cổ phiếu sang trái phiếu. Sự chuyển đổi này tạo ra áp lực lớn hơn lên giá cổ phiếu.

Nhưng dữ liệu của năm 2025 cũng rất thú vị. Nếu không có cú sốc lớn nào về kinh tế hoặc lợi nhuận, lợi suất của thị trường chứng khoán Mỹ có thể tiếp tục vượt qua kỳ vọng định giá trong ngắn hạn. Dường như là do nền tảng kinh tế Mỹ tương đối mạnh mẽ. Điều này có phần bất ngờ.

Ổn định tài chính

Việc thắt chặt định lượng cũng sẽ ảnh hưởng đến sự ổn định tài chính. Sự chuyển đổi từ nới lỏng sang thắt chặt mang lại sự không chắc chắn và biến động cho thị trường tài chính. Các nhà đầu tư có thể vội vàng điều chỉnh danh mục đầu tư của mình để đối phó với sự thay đổi chính sách, dẫn đến sự biến động lớn về giá tài sản. Ngân hàng trung ương cần phải giao tiếp và thực hiện việc thắt chặt định lượng một cách cẩn thận để tránh gây ra sự hoảng loạn trên thị trường.

Tác động tiềm năng của việc thắt chặt định lượng đối với thị trường tiền điện tử

Tác động của việc thắt chặt định lượng đối với thị trường tiền điện tử ngày càng được quan tâm. Sự phổ biến của các loại tiền điện tử như Bitcoin và Ethereum như một tài sản thay thế đang ngày càng tăng. Hãy cùng xem xét tác động của việc thắt chặt định lượng đối với thị trường tiền điện tử:

1- Tính thanh khoản

Việc thắt chặt định lượng đã giảm tính thanh khoản của hệ thống tài chính. Ngân hàng trung ương không còn bơm tiền vào nền kinh tế, dẫn đến việc giảm nguồn vốn có sẵn để đầu tư vào các tài sản khác nhau (bao gồm cả tiền điện tử). Sự giảm thanh khoản có thể dẫn đến sự giảm sút khối lượng giao dịch trên thị trường tiền điện tử, tăng độ biến động và giá cả thường sẽ giảm. Tiền ít đi, mọi người đều trở nên thận trọng.

2- Chuyển giao đầu tư

Sự tăng lãi suất do chính sách thắt chặt định lượng có thể làm cho các tài sản tài chính truyền thống như trái phiếu trở nên hấp dẫn hơn so với tiền điện tử. Những người tìm kiếm sự đầu tư an toàn có thể chuyển tiền từ tiền điện tử, dẫn đến giá tiền điện tử có thể giảm. Khẩu vị rủi ro đã thay đổi.

3- Xu hướng thị trường

Thị trường tiền điện tử rất dễ bị ảnh hưởng bởi tâm lý thị trường. Việc thắt chặt định lượng tạo ra một môi trường bảo thủ hơn, khiến các nhà đầu tư trở nên thận trọng trước sự gia tăng lãi suất và điều kiện tiền tệ bị thắt chặt. Sự chuyển biến xu hướng này có thể làm tăng sự biến động và tạo áp lực giảm giá lên giá tiền điện tử. Nhưng đôi khi phản ứng của thị trường cũng không hoàn toàn hợp lý.

Ý tưởng kết luận

Thắt chặt định lượng là công cụ quan trọng mà ngân hàng trung ương sử dụng để kiểm soát cung tiền và lạm phát. Ngân hàng trung ương giảm quy mô bảng cân đối kế toán, ảnh hưởng đến lãi suất, thị trường tài chính và tăng trưởng kinh tế. Mặc dù thắt chặt định lượng mong muốn tạo ra một môi trường kinh tế cân bằng và ổn định hơn, nhưng việc thực hiện nó thực sự sẽ có tác động lớn đến các thị trường khác nhau, ngành công nghiệp tiền điện tử cũng không ngoại lệ.

Ngân hàng trung ương phải thận trọng trong quá trình phức tạp của việc "thắt chặt định lượng". Giao tiếp và thực hiện chính sách cần được xử lý cẩn thận để giảm thiểu sự hỗn loạn trên thị trường, đảm bảo quá trình chuyển tiếp từ nới lỏng sang thắt chặt diễn ra một cách suôn sẻ. Theo triển vọng kinh tế vào năm 2025, ngay cả trong môi trường chính sách thắt chặt, thị trường có nền tảng vững mạnh dường như vẫn có thể duy trì sự ổn định. Tuy nhiên, ai biết được? Thị trường đôi khi thật khó dự đoán.