Trong thời đại số ngày nay, dữ liệu cá nhân của chúng ta đang được sử dụng rộng rãi để đào tạo trí tuệ nhân tạo. Tuy nhiên, một dự án blockchain đổi mới đang thay đổi tình hình này, mang lại lợi ích thực sự cho những người đóng góp dữ liệu.

Dự án có tên openledger này đề xuất khái niệm "Chứng nhận Ghi nhận" (Proof of Attribution), về bản chất là tạo ra một chứng nhận điện tử không thể bị thay đổi cho mỗi dữ liệu. Cơ chế này có thể được ví như sự kết hợp giữa "chứng minh thư" và "bảng thanh toán" của dữ liệu.

Cụ thể, mỗi dữ liệu được tải lên sẽ nhận được một định danh duy nhất và được ghi lại trên Blockchain, đảm bảo rằng tất cả các hành vi sử dụng đều có thể được truy xuất. Đồng thời, khi mô hình AI sử dụng những dữ liệu này, hợp đồng thông minh sẽ tự động thanh toán theo các quy tắc đã được thiết lập, giúp doanh thu có thể kịp thời đến tài khoản của người cung cấp dữ liệu.

Cơ chế đổi mới này đã mang lại nhiều tác động tích cực trên nhiều phương diện:

Đầu tiên, nó thực hiện sự công bằng. Những người đóng góp dữ liệu trước đây không được chú ý, cho dù là người sáng tạo bình thường, chuyên gia y tế hay nhà nghiên cứu, đều có thể hưởng lợi từ điều này, thực sự trở thành những người tham gia có thù lao.

Thứ hai, nó tăng cường khả năng truy xuất. Khi mô hình AI gặp vấn đề hoặc bị chất vấn, có thể nhanh chóng truy xuất đến nguồn dữ liệu cụ thể thông qua Blockchain.

Cuối cùng, nó tạo ra một vòng lặp tích cực. Dữ liệu chất lượng cao nhận được nhiều lợi ích hơn nhờ vào việc sử dụng thường xuyên hơn, điều này lại khuyến khích việc đóng góp nhiều dữ liệu chất lượng cao hơn.

Xét từ góc độ kỹ thuật, hệ thống này không cần phải có sự thực hiện quá phức tạp. Chủ yếu là ghi lại các siêu dữ liệu quan trọng và trọng số đóng góp trên Blockchain, sử dụng hợp đồng thông minh để tự động phân chia. Đồng thời, bằng cách chỉ tải lên tóm tắt dữ liệu hoặc sử dụng các phương pháp như chứng minh không kiến thức để bảo vệ quyền riêng tư, đồng thời đảm bảo tính khả xác minh và bảo vệ quyền riêng tư của người cung cấp dữ liệu.

Ví dụ, trong lĩnh vực y tế, bác sĩ có thể tải lên dữ liệu ca bệnh ẩn danh vào một nền tảng dữ liệu y tế chuyên dụng. Khi mô hình AI sử dụng những dữ liệu này và thực sự nâng cao độ chính xác chẩn đoán, hệ thống sẽ tự động gửi phần thưởng tương ứng cho người cung cấp dữ liệu dựa trên mức độ đóng góp, vừa đảm bảo tính minh bạch, vừa đơn giản hóa quy trình.

Cơ chế này mở ra con đường mới cho việc xác định và trả thưởng giá trị dữ liệu, hy vọng rằng cùng với sự phát triển của AI, những người cung cấp dữ liệu cũng sẽ nhận được phần thưởng xứng đáng.