Các quỹ đầu tư mạo hiểm tiền mã hóa có đang hết vốn?

Tháng 4 năm 2025, quỹ đầu tư mạo hiểm crypto nổi bật ABCDE do Du Jun sáng lập đã công bố dừng đầu tư mới và tạm ngưng huy động vốn cho quỹ thứ hai.

Quỹ từng là nhà đầu tư năng động này hiện tập trung quản lý danh mục sau đầu tư và xây dựng chiến lược thoái vốn, phản ánh thực trạng chung của các VC crypto hiện nay.

Năm 2024, chúng tôi từng ghi nhận làn sóng “bảo vệ quyền lợi” trong giới VC crypto. Khi đó, nhiều đối tác kỳ cựu chuyển sang làm việc với các đội dự án hoặc trên thị trường thứ cấp, tất cả đều vì một lý do: “Làm VC không có lãi.”

Chỉ sau một năm, thị trường tăng giá đã thực sự khởi sắc.

Bitcoin vững chắc trên mốc 100.000 USD. Ethereum quay lại mức 4.000 USD. Những câu chuyện làm giàu qua đêm xuất hiện dày đặc trên thị trường thứ cấp. Tuy nhiên, khi chú ý chuyển sang thị trường sơ cấp, tình cảnh của các VC crypto còn khó khăn hơn cả chu kỳ trước.

Làn sóng chỉ trích gia tăng, trong khi lợi nhuận vẫn ngoài tầm với.

Trong hệ sinh thái crypto, các sàn giao dịch, nhà tạo lập thị trường và đội dự án đều tạo áp lực lớn lên VC.

Luận điểm đầu tư của các VC sụp đổ khi những câu chuyện thị trường không còn sức hút.

Hoạt động gọi vốn trở nên khó khăn, thậm chí có ý kiến cho rằng giá trị của VC không bằng KOL.

Điều gì sẽ xảy ra tiếp theo với các VC crypto?

Tình hình hiện tại của VC Crypto

Ở chu kỳ trước, các VC crypto nổi tiếng với những khoản đầu tư chớp nhoáng. Họ chạy theo các câu chuyện nóng, sẵn sàng rót vốn vào dự án chưa có sản phẩm hoặc đội ngũ chưa hoàn thiện, chỉ cần câu chuyện đủ hấp dẫn với LP và nhà đầu tư thị trường thứ cấp.

Đó là thời kỳ mà “kể chuyện vượt lên trên phát triển sản phẩm.” Tuy nhiên, trong giai đoạn 2024–2025, cách tiếp cận này bất ngờ không còn hiệu quả.

Vậy điều gì đã khiến các VC crypto từng sôi động tại châu Á chững lại?

Số liệu RootData cho thấy số lượng đầu tư sơ cấp của các VC crypto châu Á trong năm 2025 đã tụt mạnh so với năm 2024.

Ví dụ về các VC hoạt động tích cực chu kỳ trước: SevenX Ventures có thương vụ công khai cuối cùng vào tháng 12 năm 2024; Foresight Ventures từ 54 thương vụ giảm còn 5; HashKey Capital từ 51 khoản đầu tư giảm xuống còn 18.

Trong Top 10 VC hoạt động mạnh năm 2024, OKX Ventures dẫn đầu với 72 thương vụ, nhưng năm 2025 chỉ còn 12.

Jack, đối tác một quỹ VC, nhận xét về sự phân tầng mạnh trong ngành. Các VC vừa và nhỏ đang đối mặt với thực tế khắc nghiệt, buộc nhiều đơn vị phải chuyển hướng.

Quan sát từ Jack:

Từ năm 2023–2025, khoảng 5–7% VC crypto chuyển sang mô hình agency/KOL marketing.

Khoảng 8–10% chuyển sang mô hình ươm tạo hoặc tập trung vào quản lý sau đầu tư, mở rộng đội ngũ hậu đầu tư thêm 30–50%.

Phần lớn chuyển sang thị trường thứ cấp, kéo dài chu kỳ quỹ, giảm chi phí quản lý hoặc tìm lối thoát tuân thủ pháp lý như ETF, DAT hoặc PIPE.

Tóm lại, các VC giờ đây hoạt động như nhà cung cấp dịch vụ hoặc đóng vai trò lớn trong cộng đồng nhà đầu tư nhỏ lẻ.

Mark, cựu nhà đầu tư VC crypto, nhận xét thẳng thắn: “Quỹ chỉ đầu tư vào thị trường sơ cấp lúc này chẳng khác nào tự kết liễu.”

LD Capital đã chuyển hướng sang thị trường thứ cấp, nhà sáng lập Yilihua hiện là chiến lược gia ETH nổi bật.

Một số VC crypto bị “ép” phải chuyển sang đầu tư AI.

Tháng 3, đối tác sáng lập IOSG Jocy chia sẻ trên mạng xã hội rằng một dự án trong danh mục đã chuyển sang AI. Khi các nhà đầu tư crypto nhận ra nhiều doanh nghiệp AI trong danh mục của mình, họ bắt đầu thay đổi chiến lược.

Ví dụ, Bixin Ventures đã thu hẹp đầu tư crypto, chuyển sang các startup AI như IntelliGen AI chuyên về AI y tế.

Một số coi việc chuyển hướng là phản ứng chủ động, số khác thì chỉ đơn giản ngừng đầu tư mới. Tháng 4 năm 2025, ABCDE do Du Jun sáng lập công khai dừng đầu tư dự án mới và huy động vốn vòng hai, chuyển trọng tâm sang quản lý sau đầu tư và thoái vốn.

“ABCDE rất thẳng thắn, họ tuyên bố dừng. Nhưng nhiều VC crypto khác thì âm thầm đóng cửa,” một chuyên gia VC chia sẻ.

Với hoạt động giao dịch giảm mạnh, mô hình vận hành của thị trường sơ cấp crypto đang thay đổi. Jack cho rằng: chuyển từ “đầu cơ theo dòng thanh khoản” sang “xây dựng hạ tầng dựa trên dòng tiền và tuân thủ pháp lý.”

Những năm gần đây, chiến lược VC crypto dựa nhiều vào câu chuyện. Tuy nhiên, dữ liệu gọi vốn năm 2024–2025 cho thấy sự thay đổi rõ rệt: Pitchbook báo cáo tổng vốn VC toàn cầu cho crypto/blockchain quý 2 năm 2025 chỉ đạt 1,97 tỷ USD, giảm 59% so với quý trước và mức thấp nhất kể từ năm 2020. Hơn một nửa các vòng gọi vốn hiện là giai đoạn muộn, nhà đầu tư ưu tiên dự án có doanh thu thực và dòng tiền xác thực.

“Gọi vốn giai đoạn sớm dựa vào câu chuyện ngày càng khó; các dự án mang lại doanh thu và lợi nhuận thực—như sàn giao dịch, đơn vị phát hành stablecoin, và giao thức RWA—hấp dẫn nhà đầu tư hơn,” Dashan, đối tác Waterdrop Capital, nhận định.

Hiệu ứng “niêm yết” ở các sàn lớn cũng đã mờ nhạt. Trước đây, niêm yết trên sàn lớn đảm bảo thanh khoản định giá. Năm 2025, Binance niêm yết nhiều token hơn, nhưng mức chênh lệch giá trên thị trường thứ cấp lại giảm. Dữ liệu CoinGecko cho thấy token mới trung bình giảm 42% trong 30 ngày đầu sau TGE năm nay. Trong khi đó, các lối thoát mới xuất hiện như ETF tuân thủ pháp lý, quỹ mã hóa (DAT), mua lại giao thức và quỹ hệ sinh thái như giải pháp thanh khoản thứ cấp có cấu trúc.

“Chuyển dịch này không đồng nghĩa đầu cơ biến mất, chỉ là cửa đầu cơ ngắn lại và lợi nhuận beta nhường chỗ cho chọn lọc alpha,” Jack nhận xét.

Bài toán khó của VC

Thách thức cốt lõi của các VC crypto hiện nay rất rõ ràng: không có lợi nhuận.

Nhà phân tích crypto KK thừa nhận các VC hiện ở vị thế yếu trên thị trường. Dự án thường khóa token VC từ một đến ba năm, nhưng khi câu chuyện biến động nhanh, đến lúc mở khóa thì hiệu ứng đã hết và giá lao dốc, thậm chí về 0. Một số dự án chết trước cả khi lên sàn.

Nhiều VC crypto cũng đã mua quá nhiều dự án giá cao ở chu kỳ trước, giờ các yếu tố cơ bản không còn hỗ trợ được định giá đó.

“Nhiều VC mua dự án nước ngoài giá trị lớn, nghĩ rằng định giá cao là ổn định và đầu tư cùng quỹ quốc tế lớn sẽ nâng thương hiệu. Nhưng thực tế, nhiều thương vụ đó đều lỗ,” KK cho biết.

Điểm quan trọng nhất là các VC crypto thiếu quyền đàm phán. “Họ chỉ có tiền,” Mark chia sẻ.

Một người được phỏng vấn nói thẳng: “Ở thị trường này, tiền của VC còn kém giá trị hơn ảnh hưởng của một KOL trên Twitter.”

Dự án thực sự cần gì?

Không chỉ vốn, mà là “nguồn lực thanh khoản.”

Nhà tạo lập thị trường tạo chiều sâu cho thị trường thứ cấp. Niêm yết trên sàn quyết định lối thoát thanh khoản. KOL giúp dự án bán token nhanh hơn. Những người chơi thanh khoản này thường nhận phân bổ rẻ nhất, sau đó chuyển cho VC với mức định giá cao. Các VC crypto cuối cùng đầu tư nhiều nhất nhưng lại mua giá bất lợi nhất.

Điều này dẫn đến thực trạng phi lý: VC crypto giờ là nhóm yếu nhất về quyền đàm phán, bị các sàn, nhà tạo lập thị trường và KOL lấn át.

“Ông vua vốn” của thị trường sơ cấp đã trở thành mắt xích yếu nhất của hệ sinh thái crypto.

Bài toán gọi vốn

Nếu “không có lãi” là thách thức sống còn của VC, thì “không gọi được vốn” là mối đe dọa tồn vong.

Số liệu PitchBook cho thấy vốn VC crypto toàn cầu quý 2 năm 2025 chỉ đạt 1,97 tỷ USD, giảm 59% so với quý trước, trái ngược hoàn toàn với các quý trên 10 tỷ USD năm 2021.

Tại sao LP truyền thống rút lui? Ngoài thua lỗ chu kỳ trước, “kiếm tiền ở crypto giờ dễ hơn nhiều lĩnh vực khác,” Dashan phân tích. “Mua đồng lớn, khai thác DeFi, chênh lệch quyền chọn—tất cả đều cho lợi suất trung bình trên 30%. Rất khó thuyết phục LP đầu tư vào VC, vốn phải chờ nhiều năm mới thoát và thường thua lỗ.”

Cơ cấu nhà đầu tư cũng đang thay đổi.

Jack quan sát thấy LP đô la truyền thống đang rút, thay thế bằng các quỹ đầu tư quốc gia Trung Đông như Mubadala và QIA, cùng văn phòng gia đình châu Á—đặc biệt ở Singapore và Hong Kong, nơi nhiều quỹ FOs và đa chiến lược phân bổ cho thị trường thứ cấp và vốn cổ phần sớm crypto.

Nhóm LP mới này chọn lọc cực kỳ kỹ:

Họ đòi hỏi dòng tiền thật, không chỉ slide thuyết trình. Yêu cầu lưu ký tuân thủ, kiểm toán và giấy phép quỹ để tránh rủi ro pháp lý. Ưu tiên quỹ kết hợp chiến lược sơ cấp–thứ cấp để có lối thoát ngắn hạn.

Thực tế nghiệt ngã: vốn đang tập trung vào số ít quỹ dẫn đầu.

“Trừ khi bạn có sự khác biệt rõ ràng hoặc nguồn lực thiết yếu, quỹ vừa và nhỏ rất khó thu hút LP,” Jack nhận định.

Với các VC crypto thuần túy, gọi vốn cực kỳ khó khăn. Họ liên tục phải tìm nguồn vốn bên ngoài nhưng thiếu cộng hưởng ngành để tạo giá trị. VC có nền tảng sàn giao dịch hoặc nhà tạo lập thị trường, hoặc dùng vốn sở hữu, vừa có tiền vừa có nguồn lực—giúp họ mua token giá tốt. VC crypto thuần túy phải vượt qua thử thách sống còn này.

Nói thẳng ra: LP không thiếu cơ hội đầu tư, họ thiếu sự chắc chắn. VC crypto thuần túy không thể mang lại điều đó.

Đâu là lối thoát?

Dù thị trường sơ cấp ảm đạm, những người còn trụ lại tin đây chỉ là giai đoạn đau đớn, khi quá trình thanh lọc kết thúc, chỉ những ai còn ngồi tại bàn mới nhận được phần thưởng.

Họ vẫn lạc quan về tương lai.

“Thay đổi sinh ra cơ hội mới,” Dashan nói. “Ví dụ stablecoin: dự báo phát hành tương lai có thể vượt 3 nghìn tỷ USD. Các dịch vụ thanh toán, bù trừ và tuân thủ xoay quanh khối tài sản đó sẽ tạo ra mục tiêu mới, cơ hội để VC crypto đi trước.”

Câu chuyện lớn hơn cũng hấp dẫn không kém. Citi GPS 2024 dự báo tài sản mã hóa sẽ đạt 10–16 nghìn tỷ USD vào năm 2030. Từ nền tảng thanh toán on-chain đến phát hành tài sản thực (RWA), VC đều có điểm vào thị trường.

“Mỗi chu kỳ đều mở ra cơ hội tài sản mới, nền tảng giao dịch, sản phẩm phái sinh tài chính, dự án DeFi sáng tạo duy trì sự năng động cho thị trường,” Mark nhận định.

Nhưng để VC crypto tồn tại, họ phải tái tạo chính mình.

Họ có thể vượt khỏi đầu tư tài chính đơn thuần bằng cách cung cấp dịch vụ tạo lập thị trường, tuân thủ pháp lý, hỗ trợ thanh khoản, thậm chí trực tiếp tham gia vận hành dự án. Mô hình này gần với “ngân hàng đầu tư” hơn là VC truyền thống.

Hoặc xây dựng quỹ cấu trúc bằng DAT, PIPE, SPAC và các công cụ kỹ thuật tài chính khác, mang tới cho LP nhiều lối thoát và chuyển hóa “câu chuyện bất định” thành “dòng tiền dự báo.”

Năng lực nghiên cứu và dữ liệu là yếu tố sống còn, tập trung vào chỉ số định lượng như doanh thu on-chain, giữ chân người dùng, phí giao thức thay vì đặt cược vào “câu chuyện rỗng tiếp theo.”

Đây có lẽ là quân bài cuối của VC crypto.

Lịch sử chứng minh ai vượt qua môi trường khắc nghiệt nhất sẽ tồn tại lâu nhất. Giai đoạn thu hẹp hoạt động của VC crypto có thể đang tạo đà cho ngôi sao bứt phá tiếp theo.

Sau cùng, chỉ những ai đứng vững giữa hoang tàn mới sẵn sàng cho chu kỳ tăng trưởng tiếp theo.

Tuyên bố:

1. Bài viết này được đăng lại từ [TechFlow] với bản quyền thuộc về tác giả gốc [Ada, Deep Tide TechFlow]. Nếu có ý kiến về việc đăng lại này, vui lòng liên hệ đội ngũ Gate Learn. Chúng tôi sẽ xử lý ngay theo quy trình.
2. Miễn trừ trách nhiệm: Quan điểm và ý kiến nêu trong bài chỉ thuộc về tác giả, không phải tư vấn đầu tư.
3. Các phiên bản ngôn ngữ khác do đội ngũ Gate Learn biên dịch. Không được sao chép, phân phối hoặc đạo văn bài dịch nếu không ghi rõ nguồn Gate.