Ethereum bir sonraki adımda ne yapacak? Fusaka yükseltmesi geliyor.

Question

Ethereum yine yükseltme alıyor, bu sefer adı Fusaka. Kısaca, Layer 2 ağlarının işlem kapasitesini daha da optimize ediyor; böylece Arbitrum, Polygon, Base gibi L2’lerde işlem ücretleri daha da ucuz olacak.

Öncelikle neden yükseltme gerekiyor?

Ethereum 2015’te yayına girdiğinden beri The Merge (PoW’dan PoS’a geçiş), Dencun (veri Blob’larının eklenmesi) gibi büyük yenilikler gördü ama asıl temel sorun hâlâ çözülmedi: Ana ağ çok pahalı.

Geçen yıl Dencun yükseltmesiyle “data blob” kavramı geldi; kabaca, L2 ağlarına ucuza geçici depolama alanı sunuyor. Sonuç nasıl? Ethereum ortalama gas ücreti 1,7 gwei’den 0,41 gwei’ye düştü, doğrudan %75 azaldı.

Fusaka’nın yaklaşımı benzer: Blob kapasitesi daha da artırılacak.

Kritik veriler

Fusaka yayına giriş takvimi:

3 Aralık: Ana ağda resmi olarak yayında
1 Ekim’den itibaren: Üç testnet kademeli olarak açılıyor (Holesky → Sepolia → Hoodi)
17 Aralık: BPO-1 fork’u, blob kapasitesi 6/9’dan 10/15’e çıkıyor
7 Ocak 2026: BPO-2 fork’u, nihai olarak 14/21’e ulaşıyor

Sonuç: Blob kapasitesi doğrudan iki katına çıkacak. Bu da L2 kullanıcılarının daha fazla işlem verisi depolamasına ve gas ücretlerinin daha da düşmesine olanak tanıyacak.

Kimler için avantajlı?

Geliştiriciler: Maliyet düşüyor, DeFi projelerini ve ödeme uygulamalarını daha ucuza dağıtabilecekler, iş modelleri daha uygulanabilir hâle geliyor

Son kullanıcılar: L2 işlem ücretleri daha ucuz, Swap ve transfer maliyetleri daha da aşağıya iniyor

L2 ekosistemi: Arbitrum, Optimism, Base gibi projeler daha rekabetçi olacak

Ama bir endişe var

Gas ücretleri giderek ucuzluyor ve bu durum Ethereum doğrulayıcıları için iki ucu keskin bir kılıç. Doğrulayıcıların geliri işlem ücretleri ve blok ödüllerinden geliyor; ücretler azaldıkça kazançları da azalıyor.

Ethereum’un güncel verilerine göre, gelirlerin %86,6’sı ana ağdan geliyor, L2’ler hâlâ yan oyuncu. L2 ücretleri daha da düşerse, doğrulayıcıların ROI’si baskı altında kalacak. Geliştirici ekipler gelecekte yeni teşvik mekanizmalarını düşünmek zorunda kalabilir.

ETH fiyatı artar mı?

Pek mümkün değil. Tarihsel olarak, Ethereum’daki büyük yükseltmelerin (The Merge, Dencun vb.) hiçbirinde ETH fiyatı belirgin şekilde artmadı. Fusaka da bu kuralı bozmayacak gibi.

ETH şu anda yaklaşık $2.718, son bir ayda en yüksek $2.900 civarını gördü. Fiyatı genellikle makro faktörler (ETF yatırımları, Fed politikaları) yükseltiyor, teknik yükseltmeler tek başına etki etmiyor.

Özet

Fusaka yükseltmesinin anlamı: Ethereum’un L2 ekosistemini geliştirmeye devam edip ucuz işlemleri standart hâle getirmek. Bu bir hype malzemesi değil, altyapı optimizasyonu. Ethereum’a uzun vadede inananlar için olumlu bir sinyal; fakat kısa vadede büyük bir fiyat sıçraması beklemeyin.

3 Aralık’ta netleşecek.