Karanlık orman gibi şifreleme alanı ana akıma geçerken hangi pazar kurallarının belirlenmesi gerekiyor?

Yazı: Scott Duke Kominers, a16z

Çeviri: AididiaoJP, Foresight News

Amerikan hükümetinin blockchain teknolojisini kabul etmeye başlamasıyla birlikte, şimdi soru onu daha iyi nasıl kullanacağımız. Bazı insanlar düzenlenmemiş bir serbest piyasa teşvik etmek isteyebilir, ancak bu bir hata olacaktır. Tarih ve ekonomik teoriler, refah içinde bir piyasanın net ve tutarlı kurallara ihtiyaç duyduğunu göstermektedir, kripto alanı da bunun istisnası değildir.

Bazı yönlerden merkezi otoriteye direnç, kripto alanının doğasında var olan bir özelliktir. Bitcoin'in anonim yaratıcısı Satoshi Nakamoto, bu protokolü finansal aracılardan kaçınmak için tasarladı ve hükümetler veya kurumlar tarafından kontrol edilmeyen bir para birimini hayal etti. Birçok erken benimseyici, özgür ruhlu "Siber Bilgisayar Kulübü", açık kaynak yazılım hareketi ve erken dönem kriptografi savunucularını hatırlatan radikal bireycilik ruhunu paylaşıyor.

Ancak kripto alanındaki potansiyel, yalnızca yaygın olarak kabul edildiğinde ve sıradan ticarete entegre edildiğinde gerçekleştirilebilir. Girişimcilerin ve tüketicilerin kripto alanını kabul edebilmesi için, dolandırıcılığı önleyen ve adil erişimi güvence altına alan net kurallara güven duymaları gerekir. Bu tür bir güven olmadan, insanlar piyasaya girmekte tereddüt ederler, günlük ticarette kripto teknolojisini kullanmaktan bahsetmeye bile gerek yok.

Bazı insanların görüşlerinin aksine, "serbest piyasa" kayıtsız bir serbesti değildir; bu, bireylerin gönüllü olarak değişim yapabileceği ve adil ve güvenli bir ortam bekleyebileceği yapılandırılmış bir sistemdir. Temel korumalar olmadan piyasa çöker. Koruma önlemleri olmadan belirsizlik çok sayıda yatırımcıyı ve yasal işletmeyi kaçırır, geriye sadece spekülatörler ve kötü niyetli aktörler kalır.

Kripto alanının bir genel bilgisayar haline gelmesi gerekiyor, kumarhane değil.

Kripto alanında ne tür kurallara ihtiyaç var?

Smith'ten Hayek, Friedman, De Soto gibi ekonomistler, devletin piyasa düzeni kurmadaki kritik rolünü çoktan fark ettiler; bu düzenler piyasanın gelişip büyümesine olanak tanır.

Smith, mülkiyetin bireylerin "emeklerinin meyvelerini güvence altına almasını" sağladığını düşünüyordu ve hükümetin rolü, bu hakları korumak için "tahammül edilebilir bir yargı yönetimi" idi. Hayek'e göre, hükümetin rolü hukukun üstünlüğünü sürdürmek ve keyfiliği önlemekti. Friedman, hükümetin rolünün sözleşmeleri uygulamak ve vatandaşları kendilerine veya mülklerine karşı işlenen suçlardan korumak olduğunu kabul etti. De Soto ise, net kuralların ve mülkiyetin eksikliğinin "sermaye donması" ile sonuçlanabileceğini belirtti.

Amerikan Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu'nun yeni başkanı Paul Atkins, son konuşmasında bu görüşleri destekledi ve şöyle dedi: "Düzenleyiciler, yatırımcıları korumak için en düşük etkili düzeyde düzenleme sağlamalı, aynı zamanda girişimcilerin ve işletmelerin gelişmesine izin vermelidir."

Kripto alanındaki kuralları yönetmek, tüm pazarların kurallarını yönetmek gibi, dört ana hedefi gerçekleştirmeyi amaçlamalıdır:

Birincisi, öngörülebilirlik ve istikrar. İşleyen bir pazar, net ve uygulanabilir kurallara ihtiyaç duyar. Girişimcilerin, işlerinin nasıl denetleneceğini bilmesi gerekir. Yatırımcıların kuralların keyfi olarak değişmeyeceğinden emin olmaları gerekir. Tüketicilerin, işlemlerinin güvenli olduğuna inanması gerekir.

İkincisi, mülkiyetin korunması. Güvenli mülkiyet, herhangi bir pazarın temelidir. Kripto alanı, blok zinciri teknolojisi aracılığıyla mülkiyetin kodlanmasında mükemmel bir performans sergiliyor, ancak hukuki çerçeve bu korumaları güçlendirmeli ve tamamlamalıdır.

Üçüncüsü, şeffaflık ve bilgi netliği. Etkili bir pazar, güvenilir bilgilere dayanır. Alıcıların satın aldıkları şeyin ne olduğunu bilmesi gerekir; bu ister dijital varlıklar, ister merkeziyetsiz finans ürünleri isterse NFT olsun. Düzenlemeler, tüketicilerin ve yatırımcıların bilinçli kararlar almasına yardımcı olacak şekilde açıklamayı teşvik etmeli ve dolandırıcılık planlarını önlemelidir.

Son olarak, adil rekabet. Kurallar, tekelci davranışları, piyasa manipülasyonunu ve dolandırıcılığı önlemelidir. Denetim ve özel olarak tasarlanmış korumalar olmadan, piyasa kötü niyetli aktörlerin oyun alanı haline gelebilir; bu aktörler, bilgi asimetrisi kullanarak yatırımcıları kandırabilir veya varlık fiyatlarını yapay olarak yükseltebilir. Herhangi bir düzenleyici çerçeve, mevcut kurallarla tutarlı olmalıdır, böylece mevcut korumalar için yeni bir dolaylı yol oluşturmaktan kaçınılmalıdır.

Bu dört özellik, pazar işlevselliği için hayati öneme sahiptir: istikrar ve öngörülebilirlik, insanların ticaret yapmasına yardımcı olur; net mülkiyet ise bu ticaretlerin gerçekleşmesi için gerekli bir koşuldur. Ardından şeffaflık ve açık rekabet, insanların katılmayı seçtiği ticaretlerin, pazarı daha üretken ve toplumsal değer taşıyan sonuçlara yönlendirmesine yardımcı olur.

Geleceğin Yolu

Kripto alanı, iyi bir düzenleyici sisteme sahip bir sektör değil, ancak nihayet bu yolda ilerlemeye başladı. Kripto girişimleri yıllardır belirsiz ve genellikle düşmanca bir düzenleyici ortamda faaliyet gösteriyor. Bu nedenle, blockchain teknolojisi mülkiyeti güçlü bir iç koruma sağlasa da, etrafındaki düzenleyici ortam sağlıklı bir piyasayı desteklemiyor.

Örneğin, ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu (SEC), yakın zamana kadar öncelikle net yasal standartlar oluşturmadan, ihlalle suçlayarak kripto şirketlerini sorumlu tutuyordu. Girişimciler hangi kuralların geçerli olduğunu tahmin etmek zorunda kalıyor ve sonuç olarak sonradan davalarla karşılaşıyorlardı. Bu belirsizlik yarattı, yeniliği boğdu ve kötü niyetli faillerin ortaya çıkan gri alanda faaliyet göstermesine olanak tanıdı.

Ayrıca, birçok kripto düzenlemesi geleneksel finansal sistemler için oluşturulmuştur ve blok zinciri tabanlı varlıkları sadece geleneksel menkul kıymetlerin veya malların yeni bir biçimi olarak görmektedir. Ancak kripto alanı sadece finans değildir: aynı zamanda bir ağ altyapı platformudur. Etkili düzenleme, bu iki boyutu tanımalı ve finansal denetimin teknoloji gelişimini boğmamasını sağlamalıdır.

Kripto alanı, kişisel kimlik doğrulamasından etkinlik yönetimine ve küresel ödemelere kadar her türlü organizasyon mantığını köklü bir şekilde değiştirme potansiyeline sahiptir. Ancak bu potansiyeli gerçekleştirmek için, dijital ürünlere yasal tanım sağlayan, token sınıflandırma yasası gibi yasal ve düzenleyici koruma önlemleri; merkeziyetsizlik ve aracısızlık standartlarının değerlendirilmesi; tüketici koruma; vergi kılavuzları; ve yasal blockchain tabanlı işletmelerin keyfi davalarla karşılaşmadan faaliyet gösterebileceği bir çerçeve gereklidir.

Bunlar radikal ya da benzeri görülmemiş şeyler değil. Piyasanın işleyişini sağlayan ilkeler, örneğin istikrar, mülkiyet, şeffaflık ve adil rekabet çoktan anlaşılmıştır. Ancak bunlar henüz kripto alanında tutarlı bir şekilde uygulanmamıştır. Bu değişmeli ve sektör bunu karşılamalıdır.